Coraz głośniej mówi się o konopiach, ich leczniczym potencjale, zastosowaniu w wielu sektorach – kosmetycznym, spożywczym, medycznym. Od 2017 roku w Polsce legalne jest stosowanie tzw. medycznej marihuany, co daje szansę tysiącom pacjentów na wsparcie standardowej terapii związkami pozyskiwanymi z konopi. Epilepsja (padaczka) to bardzo poważna choroba. Czy w jej przebiegu i łagodzeniu objawów mogą być wykorzystywane kannabinoidy?
THC ma działanie psychoaktywne. Oddziałuje na receptory kannabinoidowe znajdujące się w mózgu.
Receptory kannabinoidowe CB1 i CB2 są częścią układu endokannabinoidowego, odpowiadającego za wiele procesów – sen, pamięć, apetyt, motywację, odczuwanie bólu, lęku. Receptory CB1 zlokalizowane są w większości w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), dlatego też po zażyciu THC pojawiają się takie objawy, jak np. euforia, pobudzenie itp.
Zatem, co się dzieje z człowiekiem, który spali marihuanę? Generalnie wyróżniamy dwie fazy po zażyciu THC:
Po pierwszym etapie następuje kolejny, z odmiennymi objawami:
Pytanie brzmi, czy z takim zestawem działania i wywoływanych objawów THC może znaleźć miejsce w leczeniu chorób? Owszem.
Dlaczego?
THC, pomimo wielu niekorzystnych objawów, które obserwujemy po zażyciu, ma również potencjał prozdrowotny, tzn. wykazuje działanie np. przeciwzapalne i przeciwbólowe. Ale samo THC to tylko część mocy, jaka zawarta jest w medycznej marihuanie. Kolejnym ogniwem jest CBD, czyli kannabidiol. I to właśnie działanie obu tych kannabinoidów znalazło zastosowanie w medycznej marihuanie i leczeniu poważnych chorób. Czy jest wśród nich epilepsja?
Padaczka polega na nagłym wzroście aktywności elektrycznej w mózgu lub w jego określonym obszarze, co powoduje tymczasowe zakłócenie komunikacji między neuronami. Objawia się to nagłymi i napadowymi wyładowaniami elektrycznymi. Chory traci przy tym świadomość (choć nie zawsze). Zwykle jest to krótkotrwałe. Nieprawidłowe impulsy nerwowe można zmierzyć podczas elektroencefalogramu (EEG), badania rejestrującego aktywność mózgu.
Więcej o tym znaleźć można w serwisie NFZ – jak żyć z padaczką.
Jakie wyróżniamy objawy padaczki, których doświadcza chory?
Oczywiście, u każdego pacjenta objawy mogą być inne (w zależności od rodzaju napadów) i inny będzie czas ich trwania.
Padaczka jest najczęściej występującą chorobą neurologiczną wśród dzieci.
Czy kannabinoidy mogą wspomóc leczenie padaczki?
Wyniki badań są obiecujące, jeżeli mówimy o medycznej marihuanie (THC i CBD).
Na świecie (w Polsce nie) zarejestrowany jest gotowy lek o nazwie Epidiolex, lek sierocy – lek na choroby rzadkie, zagrażające życiu – który zawiera CBD, czyli kannabidiol. Lek ten jest dedykowany pacjentom (dzieciom) z lekooporną padaczką (m.in. zespół Dravet i Lennoxa-Gastauta). Epidiolex ma postać płynu i roztworu – podawany jest dzieciom doustnie -> https://www.ema.europa.eu
Jakie wyniki daje stosowanie leku Epidiolex? Obiecujące, wg danych częstotliwość ataków padaczkowych uległa zmniejszeniu o ok. 50%, co w przypadku tej choroby jest wynikiem bardzo dobrym.
Więcej o przeczytasz w artykule: Czy CBD pomaga w leczeniu epilepsji?
Kolejne pytanie brzmi, czy THC może wspomagać leczenie padaczki i redukować ilość napadów padaczkowych? W świetle prowadzonych badań, naukowcy twierdzą, że tak. Odpowiednio dawkowana i dobrana medyczna marihuana może pomóc chorym.
W Polsce pionierem wykorzystania medycznej marihuany w leczeniu padaczki u dzieci był (i jest nadal) neurolog dziecięcy, Marek Bachański.
W jednym z wywiadów powiedział:
„THC to ta substancja, której zastosowanie w medycynie wywołuje tyle kontrowersji?Tak, bo THC poza tym, że ma właściwości lecznicze, działa także psychoaktywnie, ale może być z powodzeniem stosowany w najcięższych przypadkach padaczki opornej na leki. Jednak u większości pacjentów wystarczy jednak stosowanie CBD, który nie ma działania psychoaktywnego.W jakiej formie podawane są te leki?Jestem neurologiem dziecięcym, więc większość moich pacjentów to dzieci, (choć również zdarzają się i dorośli). Preparaty THC podaje się im w postaci przetworzonej (w celu dekarboksylacji THC). Najwygodniejszą formą dozowania leku u dzieci są kropelki, które mogą one przyjmować pod język. Ale leki te można również podawać w czopkach oraz różnego rodzaju pastach. którą można łączyć z masłem i innymi składnikami w kuchni. Najnowszą formą podawania kannabinoidów są waporyzery”wywiad z doktorem M. Bachańskim – https://www.medonet.pl/zdrowie,marihuana-medyczna,artykul,1723315.html
„THC to ta substancja, której zastosowanie w medycynie wywołuje tyle kontrowersji?
Tak, bo THC poza tym, że ma właściwości lecznicze, działa także psychoaktywnie, ale może być z powodzeniem stosowany w najcięższych przypadkach padaczki opornej na leki. Jednak u większości pacjentów wystarczy jednak stosowanie CBD, który nie ma działania psychoaktywnego.
W jakiej formie podawane są te leki?
Jestem neurologiem dziecięcym, więc większość moich pacjentów to dzieci, (choć również zdarzają się i dorośli). Preparaty THC podaje się im w postaci przetworzonej (w celu dekarboksylacji THC). Najwygodniejszą formą dozowania leku u dzieci są kropelki, które mogą one przyjmować pod język. Ale leki te można również podawać w czopkach oraz różnego rodzaju pastach. którą można łączyć z masłem i innymi składnikami w kuchni. Najnowszą formą podawania kannabinoidów są waporyzery”
Również w tej pracy znajdujemy potwierdzenie, że THC może stać się cennym związkiem w leczeniu lekoopornej padaczki u małych pacjentów:
„W grupie 19 dzieci z ciężką lekooporną padaczką leczonych preparatami zawierającymi CBD lub CBD/THC u 16 z nich (84%) uzyskano zmniejszenie częstotliwości napadów drgawkowych. W dwóch przypadkach (11%) drgawki ustąpiły całkowicie, u 8 (42%) uzyskano 80% zmniejszenie częstości występowania napadów drgawkowych, u dalszych 6 dzieci (32%) – w 25–60%. U 3 dzieci nie uzyskano poprawy. Obok poprawy nastroju (78%), podwyższonej czujności, reaktywności, sprawności intelektualnej (74%) i lepszego snu (68%) podczas podawania CBD występowały efekty niepożądane, głównie senność (7–37%) i męczliwość (3–16%). Autorki za niezbędne uważają stosowanie czystych standaryzowanych preparatów kannabinoidów. Uzyskane wyniki wymagają potwierdzenia na szerszych badaniach klinicznych z udziałem właściwie dobranej grupy kontrolnej”Stan aktualny i perspektywa stosowania kannabinoidów („medyczna marihuana”) w terapii dzieci. Przegląd opinii i stanowisk – Roman Wachowiak, Marian Krawczyński, Barbara Steinborn
„W grupie 19 dzieci z ciężką lekooporną padaczką leczonych preparatami zawierającymi CBD lub CBD/THC u 16 z nich (84%) uzyskano zmniejszenie częstotliwości napadów drgawkowych. W dwóch przypadkach (11%) drgawki ustąpiły całkowicie, u 8 (42%) uzyskano 80% zmniejszenie częstości występowania napadów drgawkowych, u dalszych 6 dzieci (32%) – w 25–60%. U 3 dzieci nie uzyskano poprawy. Obok poprawy nastroju (78%), podwyższonej czujności, reaktywności, sprawności intelektualnej (74%) i lepszego snu (68%) podczas podawania CBD występowały efekty niepożądane, głównie senność (7–37%) i męczliwość (3–16%). Autorki za niezbędne uważają stosowanie czystych standaryzowanych preparatów kannabinoidów. Uzyskane wyniki wymagają potwierdzenia na szerszych badaniach klinicznych z udziałem właściwie dobranej grupy kontrolnej”
Warto zaznaczyć, że w leczeniu podstawową formą jest farmakoterapia dostępnymi lekami. Kiedy leczenie nie przynosi pożądanych efektów, można włączyć terapię wspomagającą z udziałem kannabinoidów. Decyzję taką zawsze podejmuje lekarz prowadzący. THC czy CBD mogą wchodzić w interakcję z innymi lekami.
I chociaż psychoaktywne działanie THC budzi u niektórych osób lęk i sprzeciw, związek ten w preparatach do leczenia epilepsji i innych schorzeń jest ściśle określony, bezpieczny i kontrolowany.
Medyczna marihuana jest nadzieją dla tysięcy chorych na epilepsję oporną na standardowe leczenie – dotyczy to ok. 30% wszystkich pacjentów.
THC, jako medyczna marihuana, przebadana, wykazuje pozytywne działanie w przypadku lekoopornej padaczki, redukując ilość ataków padaczkowych.
Uwaga:
W powszechnej opinii marihuana – narkotyk (zażywana rekreacyjnie) może wywoływać drgawki. Dlaczego? I czy ma to coś wspólnego z atakami padaczkowymi? Więcej przeczytasz tutaj: Czy po marihuanie mogą wystąpić drgawki?
Źródła:
O autorze:
Marzena Gburska-Bauszewska
Artykuły Marzena Gburska-Bauszewska
