Medyczna marihuana a stwardnienie rozsiane. Leczenie i łagodzenie objawów

Medyczna marihuana od listopada 2017 roku jest legalna w Polsce, co oznacza, że może być wdrożona do leczenia pacjentów z różnymi schorzeniami. Głównie jako terapia wspomagająca. Które preparaty medycznej marihuany są dostępne w Polsce? Czy jest wśród nich lek ukierunkowany na stwardnienie rozsiane?

Czym jest medyczna marihuana i THC?

• THC to tetrahydrokannabinol – jeden z bardzo wielu kannabinoidów obecnych w konopiach. W THC bogate są konopie indyjskie. Aby kwasowa postać THCA mogła wykazać swoją aktywność i przekształcić się w THC, musi ulec dekarboksylacji (podgrzaniu, np. w waporyzatorze). Najmocniejsze odmiany konopi indyjskich zawierają nawet do 30% THC. Tetrahydrokannabinol znajduje się również w legalnych konopiach siewnych, ale w śladowych ilościach, tzn. maksymalnie do 0,2%.

Receptory CB1 i CB2 są częścią układu endokannabinoidowego, odpowiadającego za wiele procesów, np. sen, apetyt, metabolizm, odczuwanie bólu, lęku, pamięć czy motywację. Tym samym układ ten odpowiada za stan równowagi organizmu, zwany homeostazą. Kannabinoidy konopne, w tym THC, mają zdolność oddziaływania na receptory, np. pobudzając je. Efektem tego są takie objawy, jak euforia czy niepokój.

THC to nie tylko samo „zło”. Jako składnik medycznej marihuany, doceniane jest za działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne czy przeciwwymiotne. Te właściwości powodują, że tetrahydrokannabinol może być alternatywą dla standardowego leczenia stwardnienia rozsianego.

Stwardnienie rozsiane – co to za choroba?

Wczesne objawy w tej chorobie to m.in.:

• problemy ze wzrokiem – zaburzenia widzenia, zamazane widzenie, podwójne widzenie, ból gałki ocznej (pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego),
• skurcze, sztywność i bóle mięśni,
• drżenie rąk,
• zawroty głowy,
• osłabienie – zmęczenie,
• zaburzenia mowy,
• nietrzymanie moczu.

U każdego pacjenta może wystąpić inny zestaw objawów i ich nasilenia.

W kolejnych etapach choroby dochodzą takie objawy, jak: niedowład kończyn, brak płynności ruchów itp.

Czy wiesz, że:

1. Zazwyczaj na SM chorują osoby 20-30 letnie, częściej kobiety. Na ten moment SM jest chorobą, której nie można wyleczyć.

Trudno jednoznacznie określić przyczyny występowania tej choroby, podaje się np. czynniki genetyczne czy immunopatologiczne.

Im wcześniej zostanie podjęte leczenie, tym większa szansa na złagodzenie i uśpienie objawów. Leczenie polega na podawaniu leków oraz rehabilitacji pacjenta.

Czy medyczna marihuana jest skuteczna w leczeniu stwardnienia rozsianego?

Medyczna marihuana zawiera THC oraz niepsychoaktywny kannabidiol (CBD) w ściśle określonych proporcjach. Jest to kontrolowane, konopie pochodzą ze sprawdzonych i nadzorowanych upraw. Jeżeli jakaś partia konopi nie spełnia wymogów, nie trafi do aptek. To również lek dostępny wyłącznie na receptę – to gotowe leki w formie aerozolu, roztworu lub suszu (surowiec farmaceutyczny do sporządzania leków recepturowych).

Czy wiesz, że:

Medyczna marihuana nie jest refundowana, koszt 1 grama suszu to około 60-70 zł, lek Sativex ok. 2700 zł za opakowanie (na dzień pisania artykułu).

Na rynku dostępne są następujące preparaty:

Lekiem dedykowanym pacjentom ze stwardnieniem rozsianym jest Sativex. Co zawiera?

• Sativex (aerozol podawany doustnie) zawiera dwa najlepiej poznane kannabinoidy, czyli THC (27 mg) oraz CBD (25 mg).
• Działanie Sativexu polega na jego wpływie na układ nerwowy poprzez oddziaływanie na receptory kannabinoidowe. Włókna nerwowe, obecne w mózgu, transportują impulsy na linii mózg-mięśnie. W SM proces przekaźnictwa impulsów jest zaburzony, ponieważ uszkodzeniu ulegają osłonki mielinowe włókien nerwowych. Obserwuje się u pacjentów takie objawy, jak np.: drżenie mięśni, sztywność i bolesność mięśni. Sativex łagodzi spastyczność oraz ból.

Co wiemy na pewno:

„Wpływ dymu z konopi na zmniejszenie intensywność bólu oraz spastykę u pacjentów z SM został jednoznacznie wykazany w badaniach przeprowadzonych z użyciem placebo. Efekty działania dymu z konopi były nieznacznie lepsze w porównaniu do standardowo przepisywanych leków.
W innych badaniach wykazano, że doustne podawanie THC może wspomagać funkcje odpornościowe u pacjentów z SM. Wyniki badań klinicznych przeprowadzonych w 2006 r. z udziałem 167 pacjentów z SM wykazały, iż ekstrakt z rośliny Cannabis zmniejszył odczucie bólu, spastyczności oraz poprawił zdolność kontroli pęcherza moczowego przez czas trwania badań (434 dni) bez zwiększania dawki kannabinoidów”

Marihuana i kanabinoidy jako leki – Marek TKACZYK, Ewa FLOREK, Wojciech PIEKOSZEWSKI

Poniżej tabela przedstawiająca zestawienie i korzyści lecznicze stosowanych standardowych leków w leczeniu SM oraz kannabinoidów (Sativex).

Kolejne tabele również pokazują, jak duże znaczenie w leczeniu SM mogą odgrywać kannabinoidy.

Wyniki zastosowania u pacjentów leczenia Sativexem przyniosły bardzo dobre efekty (zmniejszenie spastyczności, działanie przeciwbólowe, zmniejszenie dolegliwości ze strony układu moczowego).

„Kanabinoidy, poprzez unikatowy mechanizm działania, wpływają korzystnie na spastyczność
i wszystkie wynikające z niej objawy u chorych na SM.

Sativex (nabiximols) to najlepiej przebadany preparat zawierający kanabinoidy (THC i CBD)
o udowodnionym działaniu na spastyczność,ból oraz zaburzenia chodu, snu i czynności dróg
moczowych u pacjentów z SM.

Sativex (nabiximols) może być stosowany w leczeniu chorych na SM ze spastycznością i zależnymi
od niej objawami, a jednocześnie jest preparatem, który nie powoduje obniżenia napięcia
mięśniowego”

Nowoczesne leczenie objawowe w stwardnieniu rozsianym – Halina Bartosik-Psujek, Małgorzata Malec-Milewska, Tomasz Berkowicz, Bartosz Jędrzejewski, Piotr Radziszewski, Krzysztof Selmaj

Pamiętaj,

Tylko lekarz prowadzący może wdrożyć leczenie konopiami, kiedy standardowa terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Kannabinoidy mogą wchodzić w interakcję z innymi lekami.

Dawkowanie kannabinoidów i działania niepożądane

Dawkowanie leku ustala lekarz. Sativex występuje w postaci aerozolu do rozpylania w jamie ustnej (podaje się preparat pod język lub od wewnętrznej strony policzka). Podawanie leku rozpoczyna się od najniższych dawek.

Przyjęto następujący model aplikowania tego preparatu:

Sativex, jak każdy inny lek, może powodować działania niepożądane, wymieniane są najczęściej:

• zmęczenie,
• zawroty głowy,
• senność,
• nudności,
• zaburzenia jelitowo-żołądkowe,
• zaburzenia koncentracji.

Czy wiesz, że:

Ogólnodostępne w aptekach, drogeriach olejki CBD nie są medyczną marihuaną. Niektórzy pacjenci stosują je na własną rękę w celach łagodzenia stanów lękowych, bólu czy bezsenności. Skonsultuj zamiar stosowania takich suplementów z lekarzem.

Sativex, jako medyczna marihuana, jest lekiem dostępnym wyłącznie na receptę.

Podsumowanie

Kannabinoidy są potwierdzonym, skutecznym lekiem w leczeniu stwardnienia rozsianego. Lek Sativex jest dostępny w polskich aptekach (czasami na zamówienie). Problemem jest brak refundacji, koszt jednego opakowania Sativexu to około 2700 zł. Niewielu pacjentów stać na taki wydatek.

Źródła:

1. Nowoczesne leczenie objawowe w stwardnieniu rozsianym – Halina Bartosik-Psujek, Małgorzata Malec-Milewska, Tomasz Berkowicz, Bartosz Jędrzejewski, Piotr Radziszewski, Krzysztof Selmaj
2. Małgorzata Malec-Milewska, Ból u chorych na stwardnienie rozsiane
3. Marihuana i kanabinoidy jako leki – Marek TKACZYK, Ewa FLOREK, Wojciech PIEKOSZEWSKI
4. leki-informacje.pl/publikacje/medyczna-marihuana-w-aptece-teoria-i-praktyka-czesc-1
5. medicover.pl/ mp.pl/ neurologia-praktyczna.pl