Leczenie zaburzeń lękowych i nerwicy medyczną marihuaną i kannabinoidami

Czy kannabinoidy, ze swoim wielokierunkowym działaniem, mogą być pomocne w leczeniu zaburzeń lękowych? Jak wykorzystać moc konopi w leczeniu ? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule. Podpowiadamy też, gdzie zgłosić się, by rozpocząć terapię medyczną marihuaną.

Zaburzenia lękowe i ich objawy

Odczuwanie lęku i strachu jest naturalne, od czasu do czasu odczuwa go każdy z nas. Troska o siebie, bliskich, ich zdrowie, o zapewnienie środków do życia to trudności, z którymi mierzy się każdy człowiek. Problem pojawia się w momencie, kiedy lęk towarzyszy człowiekowi nieustannie i bez wyraźnej przyczyny, zaburzając normalne funkcjonowanie w sferze osobistej i zawodowej.

Charakterystyka choroby

Zaburzenia lękowe dawniej nazywane były nerwicą lub zaburzeniami nerwicowymi. Są to zaburzenia niepsychotyczne, którym towarzyszy lęk. Co istotne – nerwica nie jest chorobą psychiczną.

Pacjent ma świadomość swojego stanu, swojej tożsamości, rzeczywistości. Jednak pojawiają się takie objawy, jak wspomniany lęk, zamartwianie się, strach, natłok myśli, a szczególnie dotkliwa (często utrudniająca diagnozę) jest także somatyzacja objawów (ból brzucha, głowy, napięcie mięśni, drżenia, kołatania serca itp.). Często pacjent trafia do kilku lekarzy, szukając źródła odczuwanych fizycznych objawów, zanim trafi do psychiatry, gdzie trudno mu uwierzyć, że źródłem nie jest niebezpieczna choroba fizyczna, a manifestuje się w ten sposób lęk.

Należy nadmienić, że zaburzenia lękowe to szeroka, bardzo pojemna grupa schorzeń – zalicza się tutaj również np. fobię społeczną (SAD), zespół stresu pourazowego (PTSD), napady lęku i paniki. Nerwica lękowa (zaburzenie lękowe uogólnione) jest jednym z rodzajów zaburzeń lękowych. Przedstawiamy w opracowaniu podstawowe informacje.

„Nerwica” jest obecnie zwyczajowym pojęciem mocno zakorzenionym w tradycji psychiatrycznej. W klasyfikacji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10, International Statistical Classification of Diseases and Related He- alth Problems) zachowano je do okazjonalnego użytku, głównie w celu podkreślenia udziału czynników psychologicznych w powstawaniu objawów. Termin ten jest w Polsce używany typowo w odniesieniu do zaburzeń lękowych i tych występujących pod postacią somatyczną. Często również używa się określenia „nerwica lękowa”
w kontekście nieokreślonego zbioru objawów lękowych, depresyjnych i somatoformicznych”

Nie tylko „nerwica”. Poziom patologicznego zamartwiania i objawy lęku uogólnionego w populacji a skala zgłoszeń do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Które zjawisko wyjaśnia więcej? – Jacek Gierus, Anna Mosiołek, Agata Szulc

Nerwica to zaburzenie lękowe, u przyczyn którego leżą czynniki psychologiczne. Pacjent odczuwa lęk, a także szereg objawów fizycznych i psychicznych.

Charakterystycznymi objawami nerwicy są np.:

• lęk,
• niepokój,
• zamartwianie się,
• zmęczenie,
• osłabiona koncentracja,
• bezsenność.

Do powyższego zestawu zaczynają dołączać sygnały, które wysyła organizm, m.in.:

• bóle głowy i innych części ciała,
• zawroty głowy,
• napięcie mięśni,
• mrowienie ciała,
• częstomocz,
• nerwobóle bez wyraźniej przyczyny,
• zaburzenia czucia,
• bóle żołądka,
• wymioty,
• ucisk i ból w klatce piersiowej,
• problemy z oddychaniem,
• w skrajnych przypadkach omdlenia.

Stan nieustannego lęku i obaw rzutuje na codzienne życie – czasami zwykłe czynności stają się niemożliwe do wykonania z powodu zmęczenia, rozdrażnienia i niepokoju.

Przyczyny choroby

Czynniki psychologiczne odrywają bardzo istotną rolę w występowaniu nerwicy. Wymienia się również czynniki społeczne oraz genetyczne. Podłożem zaburzeń lękowych może być trudne doświadczenie życiowe (utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, skomplikowane relacje z rodzicami w dzieciństwie, występowanie zaburzeń lękowych w rodzinie itp.). Podobnie jak w przypadku depresji, przyczyną mogą być zaburzenia w obrębie neuroprzekaźników, głównie serotoniny.

Diagnostyka

Diagnostyka polega przede wszystkim na przeprowadzeniu wywiadu i zauważeniu przez lekarza (zazwyczaj pierwszego kontaktu) objawów wskazujących na zaburzenia lękowe. Często pacjent skarży się na wiele objawów, np. ból w klatce piersiowej, bóle mięśni, zawroty głowy, problemy ze snem, rozdrażnienie, niepokój. Lekarz zleca podstawowe badania (np. morfologia, parametry tarczycowe, badanie neurologiczne i inne), mające na celu wykluczyć konkretne choroby. Czasami nerwica pojawia się w przebiegu innej choroby (m.in. nadczynność tarczycy). Często jednak wyniki badań pacjenta są dobre, nerwica to problem natury psychicznej, w której cierpi również ciało. Pacjent może być skierowany na konsultację do psychologa lub lekarza psychiatry, który poprowadzi leczenie.

Konwencjonalne metody leczenia

Leczenie nerwicy to głównie psychoterapia i to ta forma jest wskazywana jako najistotniejsza w procesie leczenia zaburzeń lękowych. Włącza się również farmakoterapię (np. inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny czy benzodiazepiny) w przypadkach, kiedy objawy nie pozwalają pacjentowi normalnie funkcjonować na co dzień. Niektóre leki powinny być stosowane krótkotrwale ze względu na ryzyko uzależnienia. O sposobie leczenia zawsze decyduje lekarz. Inną formą walki z nerwicą mogą być także metody technik relaksacyjnych, a także znalezienie zajęć, hobby, które zajmują myśli, odstresowują pacjenta.

Leczenie nerwicy medyczną marihuaną

W przypadku zaburzeń lękowych warto zawsze zastosować w pierwszej kolejności leczenie konwencjonalne. Terapia medyczną marihuaną zazwyczaj jest terapią wspomagającą.

Jakiego działania można oczekiwać po kannabinoidach?

THC

Osoby zażywające marihuanę podkreślają jej działanie uspokajające, relaksujące. Czy zatem marihuana może wykazywać pozytywne działanie w przypadku nerwicy?

Każda osoba inaczej reaguje na THC. Zależy to od wielu czynników – stanu zdrowia danej osoby, współistniejących chorób, zażywanych leków, dawki marihuany itd.

Część osób twierdzi, że spożywanie marihuany działa uspokajająco i łagodzi stany lękowe. Będzie więc dla nich „lekarstwem” na nerwicę.

Marihuana powoduje zwiększenie poziomu dopaminy w mózgu. Ten neuroprzekaźnik odpowiada za poczucie szczęścia, ale też np. za poziom ciśnienia krwi oraz napięcie mięśniowe. Dopamina wpływa na tzw. układ nagrody (ośrodka przyjemności). Kiedy dopamina jest wydzielana, odczuwamy przyjemność.

Jednak u ludzi z predyspozycjami do zaburzeń w sferze psychiki czy szczególnej nadwrażliwości marihuana może nasilać objawy lękowe, które są jednym z elementów nerwicy.

Zatem działanie marihuany jest dwutorowe. Zależy zwłaszcza od częstotliwości jej zażywania oraz dawki.

Nie rozważamy tutaj tzw. rekreacyjnego zażywania marihuany, ta w perspektywie długoterminowej raczej pogłębi nerwicę, stany lękowe.

Medyczna marihuana to nie tylko THC, ale również drugi znany kannabinoid, czyli CBD (kannabidiol). Tylko lekarz może dobrać preparat z odpowiednim stężeniem THC i CBD dla danego pacjenta, by uzyskać oczekiwany terapeutyczny efekt.

CBD

Naukowcy podkreślają przede wszystkim przeciwlękowy potencjał prozdrowotny kannabidiolu. Tym samym CBD może poprawić stan osoby zmagającej się z nerwicą w taki sposób, że będzie zmniejszał, łagodził lęk, a także działał uspokajająco, ułatwiając tym samym zaśnięcie i spokojny sen. Jednym z objawów nerwicy mogą być również stany bólowe (np. ból żołądka, głowy, kręgosłupa), CBD ze swoimi właściwościami przeciwbólowymi może stać się pomocne w niwelowaniu i tych dolegliwości.

Kannabidiol działa na organizm poprzez receptory kannabinoidowe, będące częścią układu endokannabinoidowego, odpowiedzialnego za stan równowagi organizmu (homeostazę) i wiele procesów, jak odczuwanie bólu, lęku, głodu.

Ponadto CBD wykazuje aktywność w kierunku receptora serotoninowego 5HT1A. Duże dawki tego kannabinoidu, poprzez zwiększanie poziomu serotoniny, mają niwelować stany lękowe i znacząco poprawiać stan pacjentów. Warto jednak pamiętać, że z tego powodu wchodzi w interakcje z niektórymi lekami stosowanymi w zaburzeniach lękowych i depresji.

CBD może pomóc osobom zmagającym się z nerwicą łagodząc:

• lęk i niepokój,
• ułatwiając zasypianie,
• łagodząc ból, napięcie mięśniowe.

Co mówią badania o możliwościach wykorzystania CBD w leczeniu zaburzeń lękowych?

Jedno z badań: Neural basis of anxiolytic effects of cannabidiol (CBD) in generalized social anxiety disorder: a preliminary report (2011), potwierdziło, że podawanie pacjentom z zespołem lęku społecznego (SAD) doustnie CBD w dawce 400 mg powodowało zmniejszenie odczuwania lęku.

„Wyniki te sugerują, że CBD zmniejsza lęk w SAD i że jest to związane z jego wpływem na aktywność w obszarach mózgu limbicznego i paralimbicznego”

Inne badanie: Cannabidiol in Anxiety and Sleep: A Large Case Series (2019) mówiło o doświadczeniu, które polegało na podawaniu CBD pacjentom odczuwającym ból i lęk (pacjenci leczeni psychiatrycznie). 72 pacjentom dorosłym podano w większości przypadków dawkę 25 mg CBD dziennie. Wyniki pokazały, że u 57 pacjentów (79%) zmniejszeniu uległ poziom lęku.

Powyższe badania pokazują potencjał CBD w leczeniu zaburzeń lękowych, z zaznaczeniem, że w przypadku opisanych badań pojawiały się również skutki uboczne podania CBD, a sam temat wymaga jeszcze wielu analiz.

„Bardzo potrzebne są formalne badania skuteczności i ustalania dawki (…)W tej ocenie CBD wydaje się być lepiej tolerowane niż rutynowe leki psychiatryczne. Co więcej, CBD jest obiecującym narzędziem zmniejszania lęku w populacjach klinicznych, ale biorąc pod uwagę otwarty i nierandomizowany charakter tej dużej serii przypadków, wszystkie wyniki należy interpretować bardzo ostrożnie. Potrzebne są randomizowane i kontrolowane badania, aby zapewnić ostateczne wytyczne kliniczne”

Inne kannabinoidy

Poza dwoma najbardziej znanymi ww. kannabinoidami wymienia się także CBC (kannabichromen) – wykazuje on przeciwlękowy, uspokajający profil.

Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w zaburzeniach lękowych

Potencjalne działania niepożądane po zastosowaniu medycznej marihuany u pacjentów cierpiących na zaburzenia lękowe z reguły są takie same, jak u każdego użytkownika marihuany. Jednak ze względu na charakter tej choroby, konopie mogą zaostrzać objawy i utrudniać leczenie. Wszystko zależy od dobranej dawki i przestrzegania zaleceń lekarza.

Interakcje medycznej marihuany z lekami na zaburzenia lękowe

Kolejny ważny powód, dla którego warto uważać z marihuaną w przypadku zaburzeń lękowych, to to, że często wchodzi ona w interakcje z lekami stosowanymi w psychiatrii. Leczenie musi być prowadzone pod nadzorem lekarza. CBD wpływa np. na receptory odpowiadające za wychwyt serotoniny, dlatego może potęgować działanie leków przeciwlękowych, dodatkowo zaburza ich metabolizm i zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego – stanu wymagającego hospitalizacji. Często rośnie ryzyko nasilenia działań niepożądanych przy łączeniu medycznej marihuany z lekami przeciwdepresyjnymi oraz przeciwlękowymi. Zawsze, ale w przypadku jakichkolwiek zaburzeń psychicznych szczególnie, decyzję o włączeniu marihuany podejmuje lekarz!

Nerwica to choroba, która wymaga leczenia. Jeżeli chcesz uzyskać informację na temat możliwości wsparcia leczenia medyczną marihuaną, skontaktuj się z kliniką konopną. Wykwalifikowani lekarze przeprowadzą szczegółowy wywiad i zdecydują, czy można włączyć do leczenia kannabinoidy.

Źródła

1. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/77401,zaburzenia-nerwicowe-lekowe-zwiazane-ze-stresem-i-pod-postacia-somatyczna
2. https://www.medonet.pl/psyche/choroby-psychiczne,nerwica—objawy-i-leczenie,artykul,1650025.html
3. Konsekwencje używania i nadużywania marihuany w świetle współczesnej wiedzy – Katarzyna Dąbrowska, Ewa Miturska, Jacek Moskalewicz, Łukasz Wieczorek
4. www.psychologodnowa.pl
5. Nie tylko „nerwica”. Poziom patologicznego zamartwiania i objawy lęku uogólnionego w populacji a skala zgłoszeń do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Które zjawisko wyjaśnia więcej? – Jacek Gierus, Anna Mosiołek, Agata Szulc
6. Neural basis of anxiolytic effects of cannabidiol (CBD) in generalized social anxiety disorder: a preliminary report
7. Cannabidiol in Anxiety and Sleep: A Large Case Series