Leczenie padaczki medyczną marihuaną i kannabinoidami

Pacjenci cierpiący na wiele chorób szukają alternatywnych metod leczenia. Kiedy standardowa terapia nie przynosi efektów, można rozważyć wsparcie leczenia za pomocą związków pozyskiwanych z konopi. Jak medyczna marihuana może pomóc w leczeniu epilepsji i jaka jest skuteczność takiej terapii? Odpowiedź znajdziesz w naszym opracowaniu.

Padaczka (epilepsja) i jej objawy

Czym jest padaczka i jakie objawy obserwuje się w jej przebiegu?

• Padaczka (epilepsja) jest chorobą neurologiczną (chorobą mózgu), której głównym objawem są napady padaczkowe.

Czy wiesz, że:

Charakterystyka choroby

Padaczka polega na nagłym wzroście aktywności elektrycznej w mózgu lub w jego określonym obszarze, co powoduje tymczasowe zakłócenie komunikacji między neuronami. Objawia się to nagłymi i napadowymi wyładowaniami elektrycznymi. Chory traci przy tym świadomość (choć nie zawsze). Zwykle jest to krótkotrwałe. Napad padaczkowy często trwa 2-3 minuty. Nieprawidłowe impulsy nerwowe można zmierzyć podczas elektroencefalogramu (EEG), badania rejestrującego aktywność mózgu.

Jakie objawy obserwuje się podczas ataku padaczki, są to np.:

• drgawki (choć nie zawsze muszą występować),
• utrata przytomności (nie zawsze towarzyszy atakowi),
• naprężenie ciała,
• piana z ust,
• przygryzienie języka,
• sinica.

W zależności od rodzaju napadów, inne mogą być objawy i czas ich trwania.

Co warto wiedzieć:

Jednorazowy napad nie świadczy o padaczce, lekarze diagnozują ją na podstawie min. dwóch napadów (niesprowokowanych).

Przyczyny choroby

Ustalenie przyczyn padaczki nie jest łatwe. W publikacjach możemy przeczytać, że w większości przypadków nie udaje się ustalić przyczyny.

Wśród najczęściej wymienianych pojawiają się m.in.:

• uszkodzenie mózgu w okresie płodowym lub w czasie porodu,
• choroby genetyczne, obciążenie genetyczne,
• uszkodzenia, urazy, nowotwory mózgu,
• choroby zakaźne.

U dorosłych najczęściej przyczyną epilepsji są guzy mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a u pacjentów najstarszych udar mózgu lub choroby zwyrodnieniowe (np. Alzheimer).

Diagnostyka

Diagnostyka jest długa, wymaga wykonania wielu badań (np. EEG, tomografia komputerowa, PET i inne). Pierwszym krokiem jest, po napadzie padaczkowym, zebranie wywiadu od pacjenta – lekarz pyta o wcześniejsze epizody, zażywane leki, wywiad rodzinny w kierunku epilepsji itd. Specjalista neurolog zleca również ww. badania – podstawowym jest EEG, czyli badanie elektroencefalograficzne.

Konwencjonalne metody leczenia

Podstawową formą leczenia padaczki jest farmakoterapia. Pacjentowi podaje się leki przeciwpadaczkowe, jeden lub kilka w zależności od rodzaju padaczki, celem zmniejszenia ilości napadów. Decyzję o formie leczenia zawsze podejmuje lekarz neurolog. Leczenie rozpoczyna się od najmniejszych dawek. U części pacjentów (30-40%), niestety, nie udaje się zmniejszyć ilości napadów padaczkowych w wyniki stosowania różnych leków – mówimy wtedy o padaczce lekoopornej.

Poza leczeniem farmakologicznym stosuje się również zabiegi chirurgiczne, dietę ketogenną (bogata w tłuszcze, uboga w cukry).

Leczenie padaczki medyczną marihuaną

Czy kannabinoidy mogą wspomóc leczenie padaczki?

Wyniki badań są obiecujące, jeżeli mówimy o medycznej marihuanie, zwłaszcza dwóch najlepiej przebadanych kannabinoidach: CBD i THC, ale też pozostałych obecnych w konopiach kannabinoidach i terpenach.

CBD w padaczce

Na świecie (w Polsce nie) zarejestrowany i dopuszczony do stosowania jest gotowy lek o nazwie Epidiolex, lek sierocy – lek na choroby rzadkie, zagrażające życiu – który zawiera CBD, czyli kannabidiol. Lek ten jest dedykowany pacjentom (dzieciom) z lekooporną padaczką (m.in. zespół Dravet i Lennoxa-Gastauta). Epidiolex ma postać płynu i roztworu – podawany jest dzieciom doustnie. Lek aplikowany jest dzieciom w dawce 2,5 mg/kg masy ciała (jest to dawka początkowa) – dwa razy dziennie. W kolejnych etapach dawka może być zwiększona do 5-10 mg/kg.

Jakie wyniki daje stosowanie leku Epidiolex? Obiecujące, wg danych częstotliwość ataków padaczkowych uległa zmniejszeniu o ok. 50%, co w przypadku tej choroby jest wynikiem bardzo dobrym.

Uwaga:

Standardowym leczeniem epilepsji jest terapia farmakologiczna dostępnymi lekami. Lek dobiera lekarz specjalista do konkretnego pacjenta i rodzaju jego choroby. Leki, w przypadku małej skuteczności lub efektów ubocznych, zmieniane są na inne (leki pierwszego rzutu). Kiedy wyczerpany zostanie dostępny wachlarz leków, możliwa jest terapia preparatami najnowszymi – nowej generacji, ale pacjent musi mieć zdiagnozowaną padaczkę lekooporną. Chorym, u których nie przynosi efektów leczenie farmakologiczne, może być zaproponowane leczenie chirurgiczne.

Kannabinoidy to niestandardowa terapia wspomagająca. Zawsze to lekarz prowadzący decyduje o rodzaju podanego leku, dawce i czasie terapii.

Leczenie padaczki za pomocą THC

Kolejne pytanie brzmi, czy THC może wspomagać leczenie padaczki i redukować ilość napadów padaczkowych? W świetle prowadzonych badań, naukowcy twierdzą, że tak. Odpowiednio dawkowana i dobrana medyczna marihuana może pomóc chorym.

W jednym z wywiadów powiedział:

„THC to ta substancja, której zastosowanie w medycynie wywołuje tyle kontrowersji?

Tak, bo THC poza tym, że ma właściwości lecznicze, działa także psychoaktywnie, ale może być z powodzeniem stosowany w najcięższych przypadkach padaczki opornej na leki. Jednak u większości pacjentów wystarczy jednak stosowanie CBD, który nie ma działania psychoaktywnego.

W jakiej formie podawane są te leki?

Jestem neurologiem dziecięcym, więc większość moich pacjentów to dzieci, (choć również zdarzają się i dorośli). Preparaty THC podaje się im w postaci przetworzonej (w celu dekarboksylacji THC). Najwygodniejszą formą dozowania leku u dzieci są kropelki, które mogą one przyjmować pod język. Ale leki te można również podawać w czopkach oraz różnego rodzaju pastach. którą można łączyć z masłem i innymi składnikami w kuchni. Najnowszą formą podawania kannabinoidów są waporyzery”

wywiad z doktorem M. Bachańskim – https://www.medonet.pl/zdrowie,marihuana-medyczna,artykul,1723315.html

Również w tej pracy znajdujemy potwierdzenie, że m.in. THC może stać się cennym związkiem w leczeniu lekoopornej padaczki u małych pacjentów:

„W grupie 19 dzieci z ciężką lekooporną padaczką leczonych preparatami zawierającymi CBD lub CBD/THC u 16 z nich (84%) uzyskano zmniejszenie częstotliwości napadów drgawkowych. W dwóch przypadkach (11%) drgawki ustąpiły całkowicie, u 8 (42%) uzyskano 80% zmniejszenie częstości występowania napadów drgawkowych, u dalszych 6 dzieci (32%) – w 25–60%. U 3 dzieci nie uzyskano poprawy. Obok poprawy nastroju (78%), podwyższonej czujności, reaktywności, sprawności intelektualnej (74%) i lepszego snu (68%) podczas podawania CBD występowały efekty niepożądane, głównie senność (7–37%) i męczliwość (3–16%). Autorki za niezbędne uważają stosowanie czystych standaryzowanych preparatów kannabinoidów. Uzyskane wyniki wymagają potwierdzenia na szerszych badaniach klinicznych z udziałem właściwie dobranej grupy kontrolnej”

Stan aktualny i perspektywa stosowania kannabinoidów („medyczna marihuana”) w terapii dzieci. Przegląd opinii i stanowisk – Roman Wachowiak, Marian Krawczyński, Barbara Steinborn

Ponadto, w publikacji Komu pomaga medyczna marihuana? (2022) czytamy o kilku przykładach ze świata, w których pacjenci odczuwali znaczącą poprawę w postaci zmniejszenia ilości napadów i poprawy samopoczucia po zastosowaniu medycznej marihuany. Na przykład w 2016 roku przedstawiono wyniki obserwacji prowadzonej w ośrodku leczenia padaczki w Kanadzie, w którym pacjenci stosowali medyczną marihuanę.

„Spośród 108 pacjentów, u których rozpoznano padaczkę, 84% stwierdziło, że MM zmniejszyła częstość i nasilenie napadów, a 21,3%, że jest w tym bardzo skuteczna”

Komu pomaga medyczna marihuana? – Dorota Rogowska-Szadkowska

Poznaj historię Charlotte:

O skuteczności medycznej marihuany świat usłyszał również za sprawą historii dziewczynki, Charlotte Figi. Dziewczynka cierpiała na zespół Dravet (ciężka padaczka miokloniczna u dzieci). Dziecko leczone było wieloma lekami i dietą, bez rezultatów – występowało u dziewczynki ok. 50 napadów na dobę. Najkrócej opisując, po wielu trudnościach udało się otrzymać zgodę na podawanie dziecku odmiany medycznej marihuany bogatej w CBD (THC na niskim poziomie). Po 3 miesiącach stosowania terapii konopiami napady u dziewczynki zmniejszyły się o 90%. Za każdym razem, gdy zmniejszano lub odstawiano medyczną marihuaną napady powracały. Dziewczynka zmarła w kwietniu 2020 roku.

Inne kannabinoidy

W leczeniu epilepsji podkreśla się wyraźnie potencjał kannabidiolu (CBD), ale to synergia wszystkich zawartych w konopiach kannabinoidów decyduje o terapeutycznym potencjale medycznej marihuany. Pośród szerokiej grupy kannabinoidów wymienia się również THCV (tetrahydrokannabiwarin), CBDV (kannabidiwarin) działające przeciwdrgawkowo.

Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w epilepsji

U pacjentów z epilepsją, leczonych medyczną marihuaną, odnotowano następujące działania niepożądane: senność, zawroty głowy, suchość w ustach, zwiększony apetyt, brak koordynacji, bóle głowy, nudności, trombocytopenia, zakażenia dróg oddechowych, podwyższone parametry enzymów wątrobowych, gorączka, agresja, pobudzenie, rzadko nasilenie napadów i inne. Część ww. objawów miało charakter przemijający i mogły wynikać z interakcji z innymi stosowanymi lekami.

Interakcje medycznej marihuany z lekami na padaczkę

Kannabidiol może wchodzić w interakcję z lekami stosowanymi w leczeniu padaczki, co może powodować nasileniem się drgawek. CBD może również wzmagać działanie leków uspokajających. Na przykład jednoczesne stosowanie kannabidiolu i klobazamu zwiększa częstość występowania senności i uspokojenia polekowego.

Tylko lekarz – najlepiej specjalista neurolog – może ustalić plan leczenia i dobrać odpowiednie leki, by zminimalizować ryzyko działań niepożądanych.

Pamiętaj:

Chorujesz na padaczkę? Stosowałeś wiele terapii, które nie przyniosły pożądanego efektu? Masz prawo do każdej dostępnej formy terapii, również tej z udziałem medycznej marihuany. Zgłoś się do kliniki konopnej. Lekarz przeanalizuje historię choroby, dotychczas stosowane leki i wdroży odpowiedni plan leczenia konopiami.

Źródła

1. https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/146293,padaczka
2. https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/jak-zyc-z-padaczka
3. Komu pomaga medyczna marihuana? – Dorota Rogowska-Szadkowska
4. Stan aktualny i perspektywa stosowania kannabinoidów („medyczna marihuana”) w terapii dzieci. Przegląd opinii i stanowisk – Roman Wachowiak, Marian Krawczyński, Barbara Steinborn
5. https://www.medonet.pl/zdrowie,marihuana-medyczna,artykul,1723315.html