Kannabinoidy mogą być wykorzystane we wspomaganiu leczenia wielu schorzeń. Pojawiły się wstępne teorie poparte niewieloma jeszcze badanami, że związki te mogą znaleźć zastosowanie również w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Wyjaśniamy w opracowaniu mechanizm działania kannabinoidów i możliwe efekty w leczeniu wymienionej jednostki chorobowej.
OCD (zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne) i ich objawy
Słowem wstępu, kilka informacji na temat OCD:
- OCD – zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (obsessive–compulsive disorder) nazywane również nerwicą natręctw, jest zaburzeniem, które objawia się występowaniem natrętnych myśli (obsesje) lub czynności (kompulsje). Zaburzenie to utrudnia codzienne funkcjonowanie, choremu towarzyszy poczucie lęku, napięcia, a nawet depresja. OCD dotyczy ok. 2,5% populacji.
Charakterystyka choroby
U części chorych mogą się pojawiać także współwystępujące zaburzenia psychiczne – np. depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, tiki czy uzależnienie od substancji psychoaktywnych, alkoholu.
Przyczyny choroby
Jako przyczyny choroby podaje się kilka czynników: genetyczne (m.in. zaburzenie występujące w rodzinie) oraz środowiskowe, nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, a także urazy okołoporodowe.
Diagnostyka
Pacjent, obserwując u siebie niepokojące i utrudniające codzienne funkcjonowanie objawy, powinien udać się do lekarza. Ten przeprowadza wywiad, ocenia stan psychiczny pacjenta. Może być potrzebne również przeprowadzenie badania psychologicznego lub neurologicznego, wykonanie badań krwi czy dodatkowych badań diagnostycznych – rezonans, tomografia, elektroencefalografia (EEG).
Konwencjonalne metody leczenia
Leczenie opisywanych zaburzeń jest procesem długotrwałym, wymagającym cierpliwości ze strony pacjenta. W zależności od nasilenia objawów stosuje się farmakoterapię i/lub psychoterapię. Lekami wykorzystywanymi w farmakoterapii są leki przeciwdepresyjne: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (np. sertralina, citalopram, fluoksetyna, paroksetyna, fluwoksamina), a także lek trójpierścieniowy – klomipramina. Lekarz może dołączyć również leki uspokajające, nasenne czy przeciwpsychotyczne (współwystępowanie tików). Psychoterapia obejmuje najczęściej terapię poznawczo-behawioralną.
Leczenie OCD (zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych) medyczną marihuaną
O działaniu kannabinoidów na ludzki organizm świat nauki i medycy wie już całkiem sporo. Wiele badań jest w toku. Odkrywa się kolejne właściwości poznanych już związków (CBD -THC), ale też odkrywane są nowe kannabinoidy i ich działanie. Co wiemy na ten moment?
THC
Wpływ medycznej marihuany na objawy OCD jest wciąż badany, niektóre dane są sprzeczne. Ale nie można wykluczyć udziału kannabinoidów w leczeniu tej jednostki chorobowej. Wyniki części badań są obiecujące.
Jedno z dostępnych badań z 2021 (ale bez grupy kontrolnej placebo) wskazuje na znaczne zmniejszenie objawów lęku i zachowań kompulsywnych u użytkowników marihuany medycznej. Pacjenci zgłaszali: 60% redukcję kompulsji, 49% redukcję natręctw i 52% redukcję lęku.
Inne badanie z 2020 roku wskazało na mniejszy udział THC i CBD w leczeniu OCD. W badaniu zastosowano różne stężenia CBD i THC oraz placebo.
„Jest to pierwsze kontrolowane placebo badanie konopi u dorosłych z OCD. Dane sugerują, że palone konopie, niezależnie od tego, czy zawierają głównie THC czy CBD, mają niewielki wpływ na objawy OCD i powodują mniejsze zmniejszenie lęku w porównaniu z placebo”
Kayser, R. R., Haney, M., Raskin, M., Arout, C., & Simpson, H. B. (2020). Acute effects of cannabinoids on symptoms of obsessive-compulsive disorder: A human laboratory study. Depression and anxiety, 37(8), 801–811. https://doi.org/10.1002/da.23032
CBD
W leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego szczególną uwagę zwraca się na działanie CBD. W wielu naszych artykułach możesz przeczytać o korzystnym wpływie kannabidiolu na łagodzenie zaburzeń lękowych i niepokoju. Podkreśla się rolę niepsychoaktywnego kannabidiolu w zmniejszaniu lęku, ułatwianiu zasypiania, łagodzeniu bólu. Ponadto CBD może łagodzić psychoaktywne działanie THC, a synergia wielu kannabinoidów (ale też obecnych w konopiach terpenów i flawonoidów) przekłada się na lepsze działanie terapeutyczne.
W świetle dostępnych badań wskazuje się częściej CBD jako kannabinoid, który mógłby znaleźć terapeutyczne zastosowanie we wspomaganiu leczenia OCD. Nie można jednoznacznie wykluczyć THC. Każdy pacjent inaczej może reagować na kannabinoidy i najważniejszą kwestią jest dobranie idealnych proporcji CBD-THC dla danego pacjenta. O tym jednak może zadecydować tylko lekarz doświadczony w leczeniu medyczną marihuaną.
Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w OCD
Zażywając każdy lek czy suplement należy mieć na uwadze możliwość wystąpienia działań niepożądanych. Tak jest również w przypadku stosowania medycznej marihuany. Pacjent zażywający kannabinoidy podczas leczenia OCD może doświadczać skutków ubocznych takich samych, jak każdy użytkownik marihuany – wykaz potencjalnych działań niepożądanych znajdziesz w artykule o skutkach ubocznych medycznej marihuany.
Interakcje medycznej marihuany z lekami na OCD
Medyczna marihuana może wejść w interakcję z lekami stosowanymi w terapii OCD, m.in. z lekami przeciwdepresyjnymi SSRI (możliwość nasilenia działań niepożądanych i wystąpienie niebezpiecznego zespołu serotoninowego), lekami uspokajającymi i nasennymi (CBD wykazuje podobne działanie, co może skutkować nasileniem działania końcowego). Nigdy nie należy stosować żadnych leków na własną rękę, wymagana jest konsultacja z lekarzem. To samo dotyczy medycznej marihuany – jej działanie w połączeniu z lekami może być niebezpieczne, a lista znanych interakcji obejmuje kilka tysięcy pozycji.
Czy możliwy jest udział kannabinoidów w leczeniu OCD? Nie można tego wykluczyć, biorąc pod uwagę leczniczy potencjał kannabinoidów, ale na ten moment ta jednostka chorobowa nie jest na liście schorzeń, w przypadku których rekomendowana jest marihuana. Prowadzi się badania w tym zakresie. Jeżeli masz zdiagnozowane OCD, skonsultuj się z lekarzem specjalizującym się w leczeniu medyczna marihuaną. Udzieli informacji na temat potencjalnych możliwości wsparcia leczenia kannabinoidami. Jednak zawsze to konwencjonalne leczenie jest pierwsze i lekarz prowadzący decyduje o jego przebiegu.
Źródła
- https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/72914,zaburzenie-obsesyjno-kompulsyjne
- Diagnoza i leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego – Jolanta Rabe-Jabłońska, Via Medica, Psychiatria tom 4, 2007
- Acute Effects of Cannabis on Symptoms of Obsessive-Compulsive Disorder https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165032720328202
- Acute effects of cannabinoids on symptoms of obsessive-compulsive disorder: A human laboratory study https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32383271/
