Antocyjany to szeroka grupa związków zaliczana do flawonoidów. Występują w wielu roślinach, zwłaszcza owocach. Pełnią wiele właściwości i korzystnie działają na wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. Należy zapewniać ich odpowiednią ilość poprzez zbilansowaną dietę lub suplementy pochodzące z konopi.

Czym są antocyjany?

Badania nad antocyjanami rozpoczął w 1914 roku Richard Martin Willstätter. Obecnie uważa się, że pełnią w organizmie funkcje ochronne, m.in. przed promieniowaniem UV.

  • Antocyjany (antocyjaniny) są związkami naturalnie występującymi w roślinach, głównie w kwiatach i owocach.
  • Zaliczane są do szerokiej grupy flawonoidów.
  • Są naturalnymi barwnikami, ich kolor zależy od pH środowiska, w którym występują (np. barwa czerwona – pH kwaśne, niebiesko – fioletowa pH zasadowe lub obojętne).
  • Antocyjany barwią na intensywne kolory owoce, warzywa i kwiaty.
  • Temperatura również wpływa na barwę antocyjanów.
  • Wykorzystywane są jako barwniki np. w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym.
  • Są związkami rozpuszczalnymi w wodzie.

Antocyjany znajdują się w niektórych odmianach konopi (specjalnie hodowanych). Odpowiadają np. za fioletowy odcień kwiatów konopi.

zdjęcia źródło: https://dutch-passion.com
Antocyjany w konopiach

Gdzie występują antocyjaniny?

Jeśli dostrzegasz owoce lub kwiatostany krzewów o intensywnych barwach, z pewnością pochodzą one od tych związków. W jakich konkretnie owocach można je znaleźć?

  • malina,
  • czarna porzeczka,
  • jagody,
  • aronia,
  • jeżyny,
  • śliwki,
  • czerwona kapusta,
  • rzodkiewki,
  • borówki,
  • żurawina,
  • truskawki,
  • czerwona fasola,
  • czerwona cebula,
  • winogrona.

Zapamiętaj,

Antocyjany znajdują się pod skórką warzyw i owoców. Najzdrowsze więc jest ich spożywanie bez obierania.

„Głównym źródłem pozyskiwania antocyjanów, w skali światowej, są winogrona. Stanowią one jedną czwartą światowych zbiorów owoców, a ponad połowa z nich to winogrona czerwone. Po procesie tłoczenia moszczu w ich skórkach pozostaje duża ilość antocyjanów, które są ekstrahowane w dalszych etapach. Coraz częściej proces obróbki winogron czerwonych nastawiony jest na uzyskanie koncentratu winogronowego o spotęgowanych właściwościach barwiących. W naszej strefie klimatycznej głównymi surowcami antocyjanowymi są: aronia i czarna porzeczka”

ANTOCYJANY – CHARAKTERYSTYKA, WYSTĘPOWANIE I ODDZIAŁYWANIE NA ORGANIZM CZŁOWIEKA, EWA PIĄTKOWSKA, ANETA KOPEĆ, TERESA LESZCZYŃSKA.

Rodzaje i podział antocyjanów

Antocyjany dzielimy na następujące związki:

  • Cyjanidyna – organiczny związek nadający barwę np. jabłkom, śliwkom czy czerwonej cebuli. Charakteryzuje się kolorem pomarańczowo – czerwonym, zmieniającym się pod wpływem np. pH w barwę niebiesko – fioletową. Wykazuje właściwości m.in. przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Występuje jako barwnik w przemyśle spożywczym (E 163a)
Cyjanidyna - wzór chemiczny
  • Pelargonidyna – naturalny barwnik znajdujący się np. w pelargoniach, malinach czy truskawkach. Bogata w pelargonidynę jest czerwona fasola. Pelargonidyna wykazuje właściwości antyutleniające. Jako barwnik ma oznaczenie E163d.
Pelargonidyna - wzór chemiczny
  • Malwidin (Malwidyna) – barwnik roślinny. Odpowiada za kolor czerwonego wina, borówek, winogron i żurawiny. Jako barwnik żywności oznaczany jest symbolem E163c.
Malwidin (Malwidyna) - wzór chemiczny

Działanie i właściwości antocyjanów

Jak wykazaliśmy wcześniej, spotkamy antocyjany w wielu owocach czy warzywach oraz specjalnie hodowanych konopiach o fioletowych kwiatach. Szerokie spektrum właściwości tych związków daje możliwości wykorzystania ich w zakresie medycznym, w tym do leczenia wielu schorzeń czy stosowania antocyjanów jako elementu profilaktyki.

Co szczególnego mają w sobie te związki i jak mogą być wykorzystane?

Antocyjany wykazują następujące właściwości, są to np.:

  • przeciwutleniające,
  • przeciwnowotworowe,
  • przeciwzapalne,
  • zapobiegające chorobom układu krążenia,
  • wspomagające walkę z nadwagą, itp.

Co ma wspólnego „francuski paradoks” z antocyjanami?

Wyjaśnia to praca pt. ANTOCYJANY – CHARAKTERYSTYKA, WYSTĘPOWANIE I ODDZIAŁYWANIE NA ORGANIZM CZŁOWIEKA – EWA PIĄTKOWSKA, ANETA KOPEĆ, TERESA LESZCZYŃSKA:

„Interesującym przykładem kompleksowego kardioprotekcyjnego działania polifenoli, w tym antocyjanów, jest zjawisko „francuskiego paradoksu”. Przypuszcza się, że spożywanie dużych ilości winogron i czerwonego wina, obfitujących w te związki, jest przyczyną zmniejszonej zachorowalności Francuzów na miażdżycę w porównaniu z mieszkańcami innych krajów zachodniej Europy”

badania o antocyjanach

Co mówią badania o antocyjanach? Zastosowanie w medycynie

Dla medycyny są one źródłem pożądanych cech, bowiem pozwalają wspomagać terapię naturalnymi składnikami.

  • Antocyjany, będące podgrupą flawonoidów, znajdziemy również w produktach konopnych (np. olejki CBD), które medycyna wprowadziła jako terapię wspomagającą wielu schorzeń, z nowotworami włącznie.

W jakim jeszcze zakresie medycyna może wykorzystać antocyjany, sprawdź.

Dlaczego piloci RAF mieli spożywać dżem z borówki?

„W ubiegłym wieku składniki tych owoców wzbudziły duże zainteresowanie ze względu na ich wpływ na naczynia krwionośne i znaczenie w oftalmologii, czego doświadczyli piloci RAF. Lotnicy, którzy spożywali w ramach przydziałowego prowiantu dżem z owoców borówki czernicy lepiej widzieli o zmroku. Badania chemiczne i farmakologiczne przeprowadzone w ostatnich 20 latach z różnymi frakcjami borówki czernicy pozwoliły stwierdzić, że dzięki obecności antocyjanów surowiec ten może odgrywać pozytywną rolę w oftalmologii i chorobach pochodzenia naczyniowego. Bogate w antocyjany owoce borówki są źródłem otrzymywania standaryzowanych wyciągów zmniejszających kruchość naczyń włosowatych i normalizujących niektóre dolegliwości wzroku”

ANTOCYJANY – CHARAKTERYSTYKA, WYSTĘPOWANIE I ODDZIAŁYWANIE NA ORGANIZM CZŁOWIEKA – EWA PIĄTKOWSKA, ANETA KOPEĆ, TERESA LESZCZYŃSKA

Co jeszcze wiemy o antocyjanach?

Wykazują one właściwości przeciwnowotworowe, zapobiegając namnażaniu się komórek nowotworowych, o czym mówią badania.

„Ekstrakt uzyskany z owoców borówki i winogron, jak również czyste antocyjany i antocyjanidyny aktywują proces apoptozy, czyli zaprogramowanej śmierci komórki”

ANTOCYJANY – CHARAKTERYSTYKA, WYSTĘPOWANIE I ODDZIAŁYWANIE NA ORGANIZM CZŁOWIEKA – EWA PIĄTKOWSKA, ANETA KOPEĆ, TERESA LESZCZYŃSKA

Związki te, jak pokazały liczne badania, nie powodują skutków ubocznych stosowania, dlatego też zaleca się codzienne uzupełnianie diety w antocyjany.

Podsumowanie

Każdego dnia dokonujemy wyborów – dotyczy to również diety i tego, co ostatecznie znajduje się na naszym talerzu. Najlepsze efekty zdrowotne uzyskujemy spożywając produkty naturalne, czyli takie, które nie zostały poddane obróbce. Antocyjany w postacie malin, borówek czy winogron to doskonały sposób na urozmaiconą i smaczną, ale przede wszystkim zdrową dietę. Warto pomyśleć o wykorzystaniu dostępnych zasobów pochodzących z natury (wliczając w to również produkty z konopi).