Wniosek przytoczony w tytule artykułu sformułowali naukowcy z Uniwersytetu Rutgersa i Uniwersytetu Teksańskiego w Austin, w swoim artykule „Cannabidiol as an Alternative Analgesic for Acute Dental Pain” („Kannabidiol jako alternatywny środek przeciwbólowy w ostrym bólu stomatologicznym”). Przyjrzyjmy się rezultatom ich badań.

Badania amerykańskich naukowców

Popularne CBD może łagodzić dolegliwości bólowe – o czym dobrze już od lat wiadomo i co staje się coraz lepiej udokumentowane. Choć instynktownie z kannabidiolem kojarzą się raczej bóle o niskim natężeniu (np. sporadyczne bóle głowy), środek ten często nie ustępuje w działaniu bardzo silnym medykamentom. Dowodzono już wcześniej, że może być stosowany np. w bólach pooperacyjnych lub w przebiegu chorób terminalnych. Wyjątkiem nie jest ostry ból zęba – w tym przypadku CBD również może stanowić skuteczną, a jednocześnie znacznie bezpieczniejszą, alternatywę dla opioidów.

Przytaczane badanie wskazuje, że CBD już w pojedynczej dawce jest tak samo skuteczne w przypadku ostrego bólu zęba, jak obecnie stosowane leki przeciwbólowe. A jest to badanie zdecydowanie warte uwagi, gdyż jest „pierwszym randomizowanym badaniem klinicznym testującym CBD w leczeniu ostrego bólu stomatologicznego”.

Poszukiwanie alternatyw

Jednym z głównych powodów, dla których świat nauki poszukuje alternatyw dla silnych leków przeciwbólowych, jest epidemia uzależnień od opioidów. Problem nie jest tak wyraźny w Polsce, ale w USA jest to jedna z dominujących przyczyn zgonów, które były możliwe do uniknięcia. Jednak to nie koniec problemów. Najczęściej w stomatologii stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i opioidy (np. tramadol). Część osób z różnych powodów nie może ich przyjmować (np. ze względu na chorobę wrzodową, uczulenia lub potencjalne interakcje z innymi lekami). Inni mogą mieć problem ze skutecznością części z nich – zdarza się, że niektóre nie działają u części osób.

Autorzy zwracają szczególną uwagę na sytuację, w której pacjenci nie mogą przyjmować żadnego z leków z grupy NLPZ i paracetamolu. Wówczas rozwiązaniem pozostają leki opioidowe, które są silne, obarczone ryzykiem działań niepożądanych, a na domiar złego mogą uzależniać. Rezultat – w USA dentyści są wśród czołowych specjalizacji lekarskich przepisujących opioidy. Konopie mogą być rozwiązaniem tego problemu.

Przebieg randomizowanego badania klinicznego

W badaniu wykorzystano lek na bazie CBD – Epidiolex – w postaci roztworu doustnego. Lek ten przeznaczony jest obecnie do leczenia niektórych postaci epilepsji. Tym razem jednak leczeni nim byli dorośli cierpiący na umiarkowany lub silny ból zęba.

Badanych podzielono na trzy grupy – jedni otrzymywali mniejszą dawkę CBD (10 mg/kg masy ciała), drudzy większą (20 mg/kg), a trzeci placebo. Następnie przez 3 godziny byli monitorowani. Przez ten czas oceniali swój ból. Wszyscy przyjmujący CBD zgłaszali zmniejszenie intensywności odczuwanych dolegliwości – zarówno w porównaniu z poziomem wyjściowym, jak i z grupą przyjmującą placebo. Maksymalny efekt obserwowany był po około 180 minutach od podania, choć pierwsze efekty były widoczne już po 15 minutach (w przypadku wyższej dawki; przy 10 mg/kg masy ciała było to 30 minut).

Obie grupy CBD doświadczyły znacznego zmniejszenia bólu w porównaniu zarówno z poziomem wyjściowym, jak i grupą placebo. Poziom bólu był najniższy po około 180 minutach od podania kannabidiolu, choć pierwsze efekty były widoczne dużo wcześniej. W tym kontekście istotna była dawka – wyższa łagodziła dolegliwości szybciej – już po 15 minutach, w porównaniu do 30 minut w przypadku niższej dawki.

Z odczuciami subiektywnymi spójne były oceny obiektywne – siła zgryzu była wyższa w grupie przyjmującej CBD, przy czym najsilniejszy zgryz charakteryzował osoby, które przyjmowały większą dawkę.

W ocenie autorów badania, jego wyniki są wystarczająco mocne, by zarekomendować stosowanie leków z czystego CBD, takich jak Epidiolex, w leczeniu bólu zębów.

Badanie jest publicznie dostępne i z jego treścią każdy może zapoznać się za darmo pod adresem URL: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/00220345231200814

Źródło: Chrepa V, Villasenor S, Mauney A, Kotsakis G, Macpherson L. Cannabidiol as an Alternative Analgesic for Acute Dental Pain. Journal of Dental Research. 2023;0(0). doi:10.1177/00220345231200814