Czy wśród licznych zastosowań medycznej marihuany znajduje się także leczenie bólu? Dziś postaramy się udzielić odpowiedzi na nurtujące was pytania: czy, jak i kiedy dolegliwości bólowe można zwalczać zielonym suszem lub lekami na jego bazie.
Ból towarzyszy nam wszystkim, od bólu głowy, mięśni, po uciążliwy ból zęba. Czasami jednak mamy do czynienia z bardzo uciążliwym bólem przewlekłym lub bólem będącym objawem poważnej choroby. Ból odczuwamy różnie, definiowany jest jako kłujący, pulsujący, palący, czasami łączy się np. z nudnościami, wymiotami, wrażliwością na światło, odczuwaniem niepokoju, rozdrażnieniem, a nawet depresją. Z poniższych akapitów dowiesz się, jakie mamy rodzaje bólu, co może być ich przyczyną i kiedy, jeżeli w ogóle, można go leczyć medyczną marihuaną.
Każdy rodzaj bólu manifestuje się różnorodnymi objawami, ból migrenowy może być pulsujący i trwa nawet do 72 godzin. Ból neuropatyczny opisywany jest przez pacjentów jako silny, palący, przeszywający, z uczuciem mrowienia, drętwienia, zaburzonym odczuwaniem temperatury, osłabienia kończyn, nadwrażliwością skóry.
Zanim przyjrzymy się przeciwbólowemu działaniu medycznej marihuany, kilka słów o samym bólu.
Ból odczuwamy subiektywnie, dlatego wszystko to, co chory w ten sposób nazywa, może nim być, bez względu na obiektywne objawy z nim związane. Często jest sygnałem ostrzegawczym, że w organizmie toczy się proces chorobowy. Ból silny, przewlekły, uniemożliwia normalne, codzienne funkcjonowanie.
Jakie rodzaje bólu wyróżnia medycyna – najprostszy podział:
Poniżej prezentujemy grafikę obrazującą, w jakich schorzeniach zastosowanie znajduje THC i CBD:
Ból to często objaw poważnej choroby. Dobry profil przeciwbólowego działania medycznej marihuany powoduje, że jej związki są dla pacjentów szansą na wspomaganie terapii bólu w wielu chorobach, takich jak np.:
Z powyższego zestawienia widać, że kannabidiol (CBD) i tetrahydrokannabinol (THC) prezentują korzystne wyniki w zakresie niwelowania bólu neuropatycznego (szerzej napiszemy o tym poniżej). Co to takiego?
Wśród przyczyn występowania bólu neuropatycznego wymienia się również uszkodzenia nerwów (np. w czasie zabiegów chirurgicznych), zatrucia toksycznymi substancjami, stosowanie niektórych leków (np. w leczeniu onkologicznym), zażywanie dużych ilości niektórych witamin (np. B6).
Diagnostyka bólu (w tym neuropatycznego) polega na ustaleniu czynnika wywołującego ból i wyeliminowane go, jeżeli jest to możliwe (np. odstawienie leków, leczenie zatrucia substancjami toksycznymi itp.).
Każdy rodzaj bólu wymaga od lekarza zebrania szczegółowego wywiadu od pacjenta – czas trwania bólu, jego natężenie, zmienność, objawy towarzyszące, rodzaj zażywanych leków, suplementów, współistniejące choroby itd.
Stworzono również specjalne skale przesiewowe do oceny bólu (w tym neuropatycznego) – pytania + badanie kliniczne.
Ból neuropatyczny jest trudny w w leczeniu, ponieważ często nie działają w jego przebiegu tradycyjne leki przeciwbólowe czy przeciwzapalne. Lekarz może zadecydować o włączeniu np. leków znieczulających, opioidowych leków przeciwbólowych, leków przeciwdepresyjnych, przeciwdrgawkowych, fizykoterapię, laseroterapię, masaże, blokadę nerwu czy neurolizę (zniszczenie włókien nerwowych).
W przypadku innych, ww. chorób stosuje się standardowe metody leczenia dla danej jednostki chorobowej, w celu zmniejszanie objawów (m.in. leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające spastyczność itd.).
Leczenie bólu przewlekłego, neuropatycznego odbywa się w kilku krokach, jest to: ocena bólu i postawienie rozpoznania, leczenie przyczyny bólu – leczenie objawowe (leki pierwszego wyboru), ocena bólu i jakości życia pacjenta – kontynuowanie leczenia, jeżeli leki są skuteczne lub wdrażanie kolejnego leku w przypadku braku odpowiedzi na poprzednie (opcja wprowadzenia leków drugiego i trzeciego wyboru).
Rola kannabinoidów w uśmierzaniu bólu często podkreślana jest w medycznych publikacjach. Ten obszar działania kannabinoidów został dobrze przebadany i udokumentowany. Kluczowa jest w tym przypadku synergia związków występujących w konopiach: kannabinoidów, terpenów i flawonoidów.
Jak to się dzieje, że THC może zatrzymać reakcje bólowe? Odpowiedzią są receptory kannabinoidowe, w tym przypadku CB1, ich bardziej zagęszczone rozmieszczenie obserwuje się w okolicach układu nerwowego, który odpowiada za przewodnictwo bólu.
„Aktywacja receptorów CB1 prowadzi do hamowania pobudliwości neuronalnej, a zatem hamowania przewodnictwa bodźców bólowych” ZIOŁO, KTÓRE LECZY – Jakub Mlost, Magdalena Kostrzewa, Katarzyna Starowicz
„Aktywacja receptorów CB1 prowadzi do hamowania pobudliwości neuronalnej, a zatem hamowania przewodnictwa bodźców bólowych”
Co warto podkreślić, kannabinoidy (medyczna marihuana), w tym THC, wykazują w niektórych przypadkach bardziej zadowalające efekty terapeutyczne niż standardowe leki opioidowe, obserwuje się też mniej działań niepożądanych.
Wiele publikacji podkreśla przeciwbólowy profil THC:
Kannabinoidy są także stosowane w leczeniu różnych postaci klinicznych zespołów bólowych. Z przeglądu literaturowego wynika, że stosowanie preparatów z konopi indyjskich w przypadku przewlekłego bólu jest powszechnie znane. Dostępne dane jednoznacznie wskazują, że mogą być stosowane w leczeniu bólu neuropatycznego różnego pochodzenia.Miejsce kannabinoidów w leczeniu bólu – Jarosław Woroń, Jan Dobrogowski
Kannabinoidy są także stosowane w leczeniu różnych postaci klinicznych zespołów bólowych. Z przeglądu literaturowego wynika, że stosowanie preparatów z konopi indyjskich w przypadku przewlekłego bólu jest powszechnie znane. Dostępne dane jednoznacznie wskazują, że mogą być stosowane w leczeniu bólu neuropatycznego różnego pochodzenia.
Jak oceniana jest skuteczność THC w leczeniu bólu?
Czy wiesz, że:
W przybliżeniu 20 mg THC odpowiada 120 mg kodeiny. Jest to siła działania skuteczna w bólu słabym do umiarkowanego.Kannabinoidy – możliwości zastosowania w medycynie paliatywnej
W przybliżeniu 20 mg THC odpowiada 120 mg kodeiny. Jest to siła działania skuteczna w bólu słabym do umiarkowanego.
Już nawet niewielkie ilości THC mogą znacząco zmniejszyć ból neuropatyczny odczuwany przez pacjentów.
„W 2013 roku w podwójnie zaślepionym badaniu przeprowadzonym pod kontrolą placebo potwierdzono, że marihuana zawierająca niewielkie ilości THC (1,29% – dawka mała; 3,53% – dawka średnia), wdychana przy użyciu waporyzatora, zmniejsza znacząco ból neuropatyczny pacjentów, którym nie pomagały leki konwencjonalne” Komu pomaga medyczna marihuana? – Dorota Rogowska-Szadkowska
„W 2013 roku w podwójnie zaślepionym badaniu przeprowadzonym pod kontrolą placebo potwierdzono, że marihuana zawierająca niewielkie ilości THC (1,29% – dawka mała; 3,53% – dawka średnia), wdychana przy użyciu waporyzatora, zmniejsza znacząco ból neuropatyczny pacjentów, którym nie pomagały leki konwencjonalne”
Co jeszcze trzeba wiedzieć?
Poza medyczną marihuaną (surowcem – suszem) dostępne są również gotowe leki na bazie kannabinoidów. Jednym z nich, dostępnym w Polsce, jest Sativex.
Dedykowany jest leczeniu spastyczności w przebiegu stwardnienia rozsianego, ale wykazuje dużą aktywność również w zmniejszaniu bólu u pacjentów leczonych onkologicznie. Jest bardzo drogi i nie obejmuje go refundacja.
Sativex z sukcesem stosowany był u również u pacjentów cierpiących na bóle nowotworowe, oporne na leczenie opioidami.Potencjał terapeutyczny układu endokanabinoidowego w leczeniubólu ostrego i przewlekłego – Magdalena Kostrzewa, Katarzyna Starowicz
Sativex z sukcesem stosowany był u również u pacjentów cierpiących na bóle nowotworowe, oporne na leczenie opioidami.
Również niepsychoaktywne CBD wykazuje się skutecznością w leczeniu bólu. CBD działa również przeciwzapalnie, co w połączeniu z właściwościami przeciwbólowymi daje możliwości wykorzystania tego kannabinoidu w wielu jednostkach chorobowych. W tabeli umieszczonej na początku opracowania widzimy, że CBD wykazuje skuteczność w leczeniu bólu neuropatycznego i w przebiegu spastyczności mięśniowej w stwardnieniu rozsianym.
CBD, jako składnik leku Sativex (zawiera na każde 100 mililitrów 2,7 mg delta-9-tetrahydrokannabinolu, czyli THC oraz 2,5 mg kannabidiolu, czyli CBD) wpływa m.in. na przeciwbólowe działanie tego preparatu.
W jakich jeszcze chorobach można wykorzystać przeciwbólowe właściwości CBD? Opracowania naukowe wymieniają np.:
Działanie przeciwbólowe CBD było również przedmiotem badań przedstawionych w analizie: Cannabidiol in Kidney Transplant Patients in Uruguay
Uwaga:
CBD możesz kupić również w postaci olejku (bez recepty) – jest w takim przypadku suplementem. Może być korzystny w leczeniu np. umiarkowanego bólu głowy.
W zakresie działania przeciwbólowego najlepiej przebadane są opisywane dwa główne kannabinoidy, czyli THC i CBD. Analizowany jest w badaniach również przeciwbólowy profil CBG. Jak wspominaliśmy, szeroki efekt terapeutyczny medycznej marihuany to synergia wielu kannabinoidów, terpenów i flawonoidów obecnych w konopiach.
Kannabinoidy, jak każdy inny lek czy suplement, mogą wywoływać działania niepożądane. Wpływa na to wiele czynników, ogólny stan zdrowia pacjenta, współistniejące choroby, rodzaj zażywanych leków itp. W zakresie leczenie bólu kannabinoidami wymienia się następujące możliwe działanie niepożądane (łagodne i umiarkowane), np.:
Ale co warto zaznaczyć, np. we wspomaganiu leczenia przewlekłego, silnego bólu u pacjentów onkologicznych, działanie nasenne medycznej marihuany może mieć korzystny wymiar, pozwala bowiem pacjentowi zasnąć i odpocząć.
W kilku badaniach dotyczących przeciwbólowego działania kannabinoidów nie odnotowano żadnych znaczących działań niepożądanych, w kilku przypadkach pacjenci opisywali uczucie euforii ( w zależności od stężenia THC).
Medyczna marihuana stosowana wedle zaleceń lekarza, w odpowiednich dawkach, jest bezpieczna. Medyczna marihuana może wpływać na metabolizm niektórych leków, a nawet działać do nich synergistycznie bądź antagonistycznie. Kannabinoidy mogą wchodzić w reakcję z lekami stosowanymi np. w leczeniu nowotworów, stanów lękowych, depresji, reumatyzmu, bezsenności. Choroby te przebiegają zazwyczaj z towarzyszącym im bólem, zatem łączenie kannabinoidów z tymi związkami może nasilać działanie samych leków lub objawów powodowanych np. przez psychoaktywne THC. Medyczna marihuana wykazuje działanie przeciwbólowe, zatem w trakcie leczenia możliwe jest zmniejszanie dawek tradycyjnie stosowanych leków o działaniu przeciwbólowym (np. opioidów). O tym jednak zawsze decyduje lekarz prowadzący.
W przypadku leków przeciwbólowych warto zwrócić na nasilenie działania opioidów – w połączeniu z morfiną lub oksykodonem obserwowano większą redukcję bólu, bez zwiększania stężenia opioidów w osoczu. W efekcie może przyczynić się do zmniejszenia potrzebnej ilości tych ostatnich, co może być korzystne, ze względu na uzależniający charakter opioidów.
Występują także interakcje negatywne. Łączenie opioidów i marihuany wymaga kontroli lekarza i nie zawsze jest bezpieczne. Stwierdzono także efekty uboczne jednoczesnego stosowania CBD i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Odczuwasz ból, który utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie? Stosowałeś wiele terapii, które nie przyniosły pożądanego efektu? Chorujesz na nowotwór, choroby reumatyczne, migrenę i wiele innych, których objawem jest ból? Masz prawo do każdej dostępnej formy terapii, również tej z udziałem medycznej marihuany. Zgłoś się do kliniki konopnej. Lekarz przeanalizuje historię choroby, dotychczas stosowane leki i wdroży odpowiedni plan leczenia konopiami – dobierze najlepszy dla Ciebie wariant THC-CBD.
O autorze:
Marzena Gburska-Bauszewska
Artykuły Marzena Gburska-Bauszewska
