Konopie dziś reklamuje się jako cudowny lek na wszystko. Jest w tym trochę prawdy, gdyż oferują one bardzo dużo działań prozdrowotnych i wykorzystywane są w terapii wspomagającej wielu chorób. Jednym z obszarów, w których kannabinoidy potencjalnie mogą okazać się pomocne są schorzenia prostaty. Wyjaśniamy w jakim zakresie mogą pomóc.
Chora prostata i jej objawy
Prostata (stercz, gruczoł krokowy) to narząd występujący u mężczyzn, zlokalizowany pod pęcherzem moczowym. Funkcja prostaty jest znacząca – produkuje płyn, w którym znajdują się plemniki. Prostata jest wielkości kasztana, jednak wraz z wiekiem zaczyna się jednak rozrastać. Zaleca się, by mężczyźni po 50 roku życia kontrolowali regularnie stan tego narządu.
Charakterystyka choroby
Przerost prostaty związany jest z zachodzącymi z wiekiem zmianami hormonalnymi. Łagodny przerost wymaga kontroli u lekarza urologa i stosowania się do zaleceń specjalisty. Czasami lekarz włącza odpowiednie leki, a w przypadku ich nieskuteczności konieczny jest zabieg chirurgiczny.
Rozrastająca prostata prowadzi bowiem do zwężenia cewki moczowej, co powoduje szereg objawów (np. częste oddawanie moczu w nocy, parcie na pęcherz i inne). Ostatecznie może doprowadzić nawet do zatrzymania moczu i konieczności zacewnikowania.
Dla wielu mężczyzn dotkliwe są także problemy w sferze seksualnej: obniżone libido, zaburzenia erekcji.
Badania profilaktyczne i wcześnie podjęte leczenie umożliwiają skuteczne zniwelowanie objawów choroby – często bezinwazyjnie. Zalecane są również dlatego, że podobne objawy mogą dawać zakażenia bakteryjne, zapalenie gruczołu krokowego, a nawet nowotwór.[1]
Przyczyny choroby
Prostata rozrasta się po około 45. roku życia, wskutek zmian hormonalnych zachodzących w starzejącym się organizmie. Proces ten przebiega powoli i przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Styl życia i cechy osobnicze mogą jednak nasilać ten proces. Wiemy, że za powiększenie prostaty i rozwój jej nowotworów odpowiada:
- nadwaga,
- jedzenie dużych ilości czerwonego mięsa,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie tytoniu,
- historia nowotworów prostaty w rodzinie.
Diagnostyka
Rak prostaty to groźna choroba, która wiele lat może nie dawać objawów. Podstawą diagnostyki jest badanie per rectum, w trakcie którego lekarz wyczuwa palcem prostatę. Najczęściej takie badanie jest zalecone przy podwyższonym poziomie antygenów PSA. Antygeny te wskazują na problemy z prostatą, jednak inne choroby również mogą podnosić ich poziom – dlatego konieczna jest dalsza diagnostyka, a wyniki powinny być interpretowane jedynie przez lekarza, który ma dostęp do pełnego obrazu pacjenta. W przypadku niepokojących zmian wykonuje się także USG przezodbytnicze, rezonans magnetyczny lub biopsję.
Konwencjonalne metody leczenia
Powiększenie prostaty może powodować nawracające infekcje cewki i pęcherza. Jej następstwem jest pogrubienie ścian pęcherza oraz przerost mięśnia wypieracza, co utrudnia oddawanie moczu i sprzyja jego zastojowi. Następstwem tego zjawiska jest tworzenie się kamieni w pęcherzu. Choroba może powodować zastój moczu, kamice nerkową i ich niewydolność, liczne zakażenia, a nawet sepsa.
Poza leczeniem mającym na celu zmniejszyć prostatę, trzeba leczyć też objawowo wszystkie te schorzenia. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego zatrzymania moczu – co wymaga zacewnikowania pacjenta.
Samą powiększoną prostatę z początku leczy się lekami, które obniżają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych. Wskutek ich działania zmniejszają się obrzęki, wzrasta elastyczność gruczołu krokowego i drożność pęcherza. W przypadku nieskuteczności leczenia farmakologicznego, przy dużych zmianach, zaleca się interwencję chirurgiczną. Wykonuje się ją przez cewkę moczową.
W leczeniu raka prostaty stosuje się radioterapię, terapię hormonalną lub chirurgiczne usunięcie prostaty.
Leczenie prostaty medyczną marihuaną
W kontekście działania leczniczego marihuany najczęściej wymieniane są efekty przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Rozważana jest zdolność tych związków do hamowania namnażania się komórek nowotworowych, jednak brakuje wysokiej jakości badań klinicznych na ludziach. Na tym etapie są to tylko hipotezy.
THC
Jedno z badań rozpatrujących kannabinoidy w kontekście nowotworów donosi, że komórki raka prostaty posiadają zwiększoną ekspresje receptorów kannabinoidowych. Ich stymulacja powoduje spadek żywotności tych komórek, apoptozę, zmniejszenie ekspresji receptorów androgenowych i wydzielania antygenu PSA.[2] Niestety – wnioski, które z tego można z całą pewnością wyciągnąć, to jedynie to, że potrzebne są szersze badania w zakresie wykorzystania tego mechanizmu u ludzi.
Przegląd badań na modelach zwierzęcych in vivo wskazuje na to, że leczenie kannabinoidami zmniejsza rozmiar guza, a efekt jest zależny do dawki i długości leczenia.[3] Nie wiadomo jednak czy efekt ten można odtworzyć 1:1 u ludzi, dopóki nie zostaną przeprowadzone stosowne badania.
Jednocześnie inne badanie stwierdziło zależność pomiędzy paleniem tytoniu i marihuany, a poziomem antygenu PSA. Palacze tytoniu mieli pięciokrotnie większe prawdopodobieństwo podwyższonego PSA, podczas gdy palacze marihuany o 1/4 mniejsze. Badanie zostało przeprowadzone na 431 Afroamerykanach – w przypadku czarnoskórych śmiertelność na raka prostaty jest dwukrotnie wyższa niż u białych.[4]
CBD
Kannabidiol może wspomóc leczenie łagodnego przerosty prostaty w zakresie minimalizowania dolegliwości bólowych. CBD wykazuje również właściwości przeciwzapalne.
Niewykluczony jest także potencjał niepsychoaktywnego kannabinoidu w leczeniu nowotworów prostaty. W 2013 roku przeprowadzono badanie, które pokazało, że CBD może niszczyć komórki nowotworowe w przypadku raka prostaty, nie powodując przy tym zmian w komórkach prawidłowych. Ze względu na opisywane działanie CBD może potencjalnie stać się cennym środkiem w leczeniu tej choroby, poprzez hamowanie żywotności komórek nowotworowych.[5] Ponownie – do czasu odpowiednich badań klinicznych doniesienia te nie dają nam podstaw do twierdzenia, że takie działanie jest możliwe do odtworzenia u ludzi, przez przyjmowanie kannabidiolu doustnie.
Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w schorzeniach prostaty
Nie stwierdzono skutków ubocznych medycznej marihuany charakterystycznych dla schorzeń prostaty. Warto mieć przy tym na uwadze, że sam proces palenia jest szkodliwy i może szkodzić także w kontekście nowotworzenia.
W przypadku innych form przyjmowania również zdarzają się skutki uboczne, jednak na ogół są one krótkotrwałe, a plusy płynące z działania leczniczego przewyższają te niedogodności. To jednak musi ocenić lekarz, który oceni zasadność stosowania kannabinoidów w danym przypadku.
Interakcje medycznej marihuany z lekami na prostatę
Marihuana może wchodzić w interakcje z lekami. W przypadku leczenia prostaty mogą to być m.in. tamsulozyna, finasteryd, dutasteryd, leki przeciwbólowe czy diuretyki. Pamiętaj, by przedstawić lekarzowi wszystkie leki, które zażywasz – w ten sposób będzie mógł ustawić terapię w taki sposób, by była ona maksymalnie bezpieczna.
Źródła
- Boniecki R. Ocena dolegliwości związanych z łagodnym rozrostem prostaty, Geriatria, 2011; 5: 257-266
- Ramos, J. A., & Bianco, F. J. (2012). The role of cannabinoids in prostate cancer: Basic science perspective and potential clinical applications. Indian journal of urology : IJU : journal of the Urological Society of India, 28(1), 9–14. https://doi.org/10.4103/0970-1591.94942
- Singh, K., Jamshidi, N., Zomer, R., Piva, T. J., & Mantri, N. (2020). Cannabinoids and Prostate Cancer: A Systematic Review of Animal Studies. International journal of molecular sciences, 21(17), 6265. https://doi.org/10.3390/ijms21176265
- Press, D. J., Pierce, B., Lauderdale, D. S., Aschebrook-Kilfoy, B., Lin Gomez, S., Hedeker, D., Wright, N. E., Fantus, R. J., Bettencourt, L., Ahsan, H., & Eggener, S. (2020). Tobacco and marijuana use and their association with serum prostate-specific antigen levels among African American men in Chicago. Preventive medicine reports, 20, 101174. https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2020.101174
- De Petrocellis, L., Ligresti, A., Schiano Moriello, A., Iappelli, M., Verde, R., Stott, C. G., Cristino, L., Orlando, P., & Di Marzo, V. (2013). Non-THC cannabinoids inhibit prostate carcinoma growth in vitro and in vivo: pro-apoptotic effects and underlying mechanisms. British journal of pharmacology, 168(1), 79–102. https://doi.org/10.1111/j.1476-5381.2012.02027.x
