Leczenie autyzmu medyczną marihuaną i kannabinoidami 

Coraz częściej podejmowany jest temat kannabinoidów w kontekście wspomagania leczenia autyzmu. Jak kannabinoidy mogą pomóc w tym przypadku? Gdzie zgłosić się po receptę na medyczną marihuanę? Przeczytaj nasze opracowanie, znajdziesz tam wszystkie informacje.

Autyzm i jego objawy

Autyzm (zaburzenie ze spektrum autyzmu) ujawnia się w dzieciństwie, wtedy też najczęściej dziecko zostaje zdiagnozowane. Zdarzają się jednak przypadki, gdzie autyzm rozpoznaje się dopiero u osoby dorosłej, która wcześniej nie została prawidłowo zdiagnozowana.

„Autyzm (oraz jego spektrum), jest zaburzeniem rozwoju, mającym podłoże neurobiologiczne, o nieznanej, złożonej etiologii. Jest poważnym zaburzeniem, które manifestuje się już od urodzenia. Pierwsze sygnały nieharmonijnego i nieprawidłowego rozwoju, występujące we wczesnym dzieciństwie,
to m.in. brak uśmiechu na widok rodzica, brak gaworzenia, brak lub wybiórczy kontakt wzrokowy”

AUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERA. OBJAWY, PRZYCZYNY, DIAGNOZA I WSPÓŁCZESNE METODY TERAPEUTYCZNE – Barbara Skawina

Charakterystyka choroby

• Zaburzenia autystyczne zazwyczaj diagnozowane są u dzieci do 3 roku życia. Spektrum zaburzeń autystycznych obejmuje szereg współwystępujących objawów i jednostek – ADHD, epilepsja, stany lękowe, Zespół Aspergera.

Co jeszcze warto wiedzieć o autyzmie?

• występuje u ok. 1 osoby na 100,
• u różnych osób objawy mogą być inne i o odmiennym nasileniu,
• autyzm objawia się w obszarach relacji z ludźmi, mowy/komunikacji, zainteresowań i zachowań.

Istotną kwestią jest zaopiekowanie się osobami dorosłymi ze spektrum autyzmu, szczególnie w zakresie postawienia prawidłowej diagnozy, co wpływa w znaczący sposób na funkcjonowanie społeczne.

„Coraz częściej obserwowanym zjawiskiem jest zgłaszanie się dorosłych osób na diagnozę w kierunku ASD. Ci, którzy ją otrzymują, odczuwają ulgę, poznając przyczyny poczucia bycia niedopasowanym do innych ludzi przez większość ich życia. Wielu z nich diagnoza umożliwiła znalezienie odpowiednich usług i metod wsparcia po wielu latach niezadowalających terapii, pozwoliła na nawiązanie kontaktów z sieciami wsparcia i wypracowanie satysfakcjonujących relacji społecznych, także z innymi osobami z autyzmem”

Funkcjonowanie dorosłych osób z autyzmem w kontekście różnic międzypłciowych – Anna Lenart

Jakie objawy rodzice mogą zaobserwować u dziecka z ASD, są to np.:

• brak reakcji na imię,
• brak gaworzenia,
• brak pokazywania palcem (rzeczy, osób),
• brak kontaktu wzrokowego,
• brak zaangażowania w zabawy,
• maluch nie lubi kontaktu dotykowego,
• ma problemy z mową – nie używa odpowiednich form wyrazów, mówi o sobie w 3 osobie.

To tylko kilka przykładowych objawów, jest ich dużo więcej i zawsze to lekarz specjalista dokonuje oceny zdrowia dziecka, a po przeprowadzeniu licznych badań może postawić diagnozę.

W przypadku dorosłych obserwuje się np.: „niedopasowanie” społeczne, nadwrażliwość na hałas, dotyk, problemy z wyrażaniem emocji, zaburzenia mowy, trudności w nauce, unikanie zmian i inne.

Każdy chory może prezentować odmienny zespół objawów.

Źródło: polskiautyzm.pl

Przyczyny choroby

Nie ustalono jednej przyczyny występowania autyzmu – podaje się jako główny czynnik genetyczny (mutacje genów), ale także infekcje, inne schorzenia genetyczne (zespół Retta, zespół łamliwego chromosomu X), nieprawidłowości w zakresie neuroprzekaźników (podwyższony poziom serotoniny), czy szereg czynników obejmujących ciążę i poród (np. niedotlenienie płodu, cukrzyca w ciąży czy zaawansowany wiek rodziców).

Badania nie potwierdziły teorii, że szczepienie (MMR – przeciwko różyczce, odrze, śwince) powoduje rozwój autyzmu u dzieci.

Diagnostyka

Diagnostyka obejmuje obserwację dziecka, jego rozwoju, zachowań, reakcji. Z rodzicami przeprowadza się szczegółowy wywiad. W Polsce stosuje się kryteria diagnostyczne autyzmu i zespołu Aspergera, zgodne z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Zaburzeń ICD-10. Dziecko badane jest przez zespół specjalistów – psychologa, psychiatrę, pedagoga, logopedę, pediatrę, może zostać skierowane na konsultację do neurologa i okulisty. Stosuje się również testy przesiewowe (sygnały mogące wskazywać na autyzm) oraz nowe narzędzie diagnostyczne ADOS-2, protokół obserwacji objawów autyzmu. Dziecko zazwyczaj diagnozowane jest w poradni psychologiczno-pedagogicznej, ale to lekarz psychiatra (do którego trafia dziecko) ma uprawienia do postawienia diagnozy. U dorosłych z podejrzeniem autyzmu również stosuje się wywiad, obserwację i narzędzia typu ADOS-2.

Konwencjonalne metody leczenia

Standardowe leczenie zaburzeń ze spektrum autyzmu obejmuje różnorodne terapie, rehabilitację, a czasami również leczenie farmakologiczne (np. przeciwdepresyjne, leki wyciszające – np. rysperydon, melatonina w przypadku zaburzeń snu). Włącza się również muzykoterapię, hipoterapię, dogoterapię itp. Istotne znaczenia może mieć także odpowiednia dieta, u osób z autyzmem obserwuje się, najogólniej ujmując temat, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – dlatego zalecana jest również konsultacja z dietetykiem. Leczenie polega na współpracy wielu specjalistów, dziecka i rodziców.

Leczenie autyzmu medyczną marihuaną

Medyczna marihuana wykazuje obiecujący potencjał w zakresie niwelowania objawów autyzmu. Szczególnie przydatne okazały się, w świetle przeprowadzonych badań, preparaty z większą zawartością CBD (kannabidiolu), chociaż synergia wszystkich obecnych w konopiach związków, czyli również THC i pozostałych kannabinoidów oraz terpenów w wielu przypadkach daje najlepsze działanie terapeutyczne.

THC i CBD

Przeprowadzono na świecie kilka badań na grupie dzieci ze spektrum autyzmu, polegających na włączeniu do terapii medycznej marihuany. Warto zaznaczyć, że w każdym badaniu podawano pacjentom różne dawki i różne preparaty kannabinoidów. Nie ma na ten moment ustalonego dawkowania, temat udziału CBD-THC w leczeniu autyzmu wymaga jeszcze wielu badań i dodatkowych analiz.

Wracając do badań nad zależnością między autyzmem a kannabinoidami:

Dzieciom biorącym udział w badaniach zazwyczaj podawano kannabinoidy podjęzykowo.

• Jedno z badań zostało przeprowadzone przez izraelskich naukowców na grupie 60 dzieci (z ASD) w wieku 5-18 lat. Pacjentom tym podawano kannabinoidy w proporcjach CBD-THC 20:1. Preparat był przyjmowany przez okres 2-4 tygodni, 2-3 razy dziennie.

• Przeprowadzono również badanie przez kolejną grupę naukowców izraelskich – grupa 188 dzieci – pacjenci z współwystępującą padaczką i ADHD. Lek, który zaaplikowano pacjentom w tym badaniu, zawierał 30% CBD i 1,5% THC.

Dawki leku modyfikowano w zależności od stanu pacjenta, dodatkowych schorzeń czy pojawiających się skutków ubocznych.

Jakie efekty uzyskano dzięki terapii kannabinoidami?

• zastosowanie CBD i THC spowodowało, że pacjenci mogli mieć zmniejszone ilości zażywanych leków dodatkowych, a nawet można było je odstawić (24%),
• zmniejszeniu uległy stany lękowe,
• zaobserwowano zmniejszenie zachowań destrukcyjnych,
• poprawiła się komunikacja dzieci i ich zachowanie.

Analizowano działanie dwóch głównych kannabinoidów, czyli THC i CBD. Wysnuto wnioski, że THC wpływa przede wszystkim na poprawę nastoju, zaś CBD wykazuje działanie przeciwlękowe, przeciwpadaczkowe oraz wpływa na aktywizację mózgu i prawidłowe przetwarzanie informacji.

Kannabinoidy a oksytocyna

Co warto jeszcze wspomnieć:

Zauważono wpływ kannabinoidów (CBD) na oksytocynę i wazopresynę. Mają one wykazywać pozytywny wpływ na zachowania społeczne. Niektóre publikacje sugerowały udział oksytocyny w poprawie reakcji społecznych i emocjonalnych u dzieci z autyzmem. Najnowsze doniesienia mówią jednak o potrzebie kolejnych badań w tym zakresie i wskazują, że oksytocyna jednak nie łagodzi objawów autyzmu.

„Naukowcy zauważają zależność między układem endokannabinoidowym a interakcjami społecznymi. Na podstawie licznych badań na myszach wydaje się, że oksytocyna wpływa na mobilizację anandamidu (najczęściej badanego endokannabinoidu występującego we wspomnianym układzie) w jądrze półleżącym, co przyczynia się do upośledzenia społecznego. Badacze sugerują możliwość zastosowania leków donosowych, które dzięki zawartości CBD wspomagałyby rejestrację wydzielania wazopresyny i oksytocyny w organizmie (Premoli et al., 2019)”

Zastosowanie kannabinoidów w terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – Małgorzata Stachoń, Milena Sierocka, Piotr Poniewierski, Anna Kostiukow, Włodzimierz Samborski

Podsumowując:

Należy podkreślić, że leczenie autyzmu za pomocą medycznej marihuany może być co najwyżej, na tę chwilę, leczeniem wspomagającym. Jak podkreśla wiele publikacji, potrzeba większej ilości badań. Wykazano jednak, że podanie preparatów zawierających kannabinoidy korzystnie wpłynęło na wiele obszarów spektrum autyzmu. Standardowo stosowane leki są często mało skutecznie i powodują liczne skutki uboczne. Po zastosowaniu kannabinoidów podkreśla się widoczną poprawę komunikacji społecznej, czego nie zaobserwowano w przypadku zastosowania standardowych leków.

Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w autyzmie

W prowadzonych obserwacjach, po podaniu pacjentom ze spektrum autyzmu preparatów medycznej marihuany, obserwowano następujące działania niepożądane: niepokój, senność, lęk, zwiększenie apetytu, brak apetytu, działanie psychoaktywne, suchość w ustach, problemy trawienne, biegunkę, zaburzenia snu, drażliwość. Działania te opisywano jako łagodne i przemijające.

Interakcje medycznej marihuany z lekami na autyzm

Według danych z publikacji (dot. wybranych badań) nie zaobserwowano niekorzystnych reakcji po łączeniu kannabinoidów ze standardowo stosowanymi w leczeniu autyzmu lekami. Jednak brak danych na temat takich interakcji nie oznacza, że na pewno nie wystąpią – zawsze należy informować lekarza o wszystkich zażywanych lekach i zgłaszać niepokojące objawy. Warto przy tym pamiętać, że kannabinoidy mogą wchodzić w interakcje np. z lekami przeciwdepresyjnymi, nasilając ich działanie i możliwe skutki uboczne.

Pamiętaj,

Chorujesz lub Twoje dziecko choruje na autyzm? Jeżeli chcesz uzyskać informację na temat możliwości wsparcia leczenia medyczną marihuaną, skontaktuj się z kliniką konopną. Wykwalifikowani lekarze przeprowadzą szczegółowy wywiad i zdecydują, czy można włączyć do leczenia kannabinoidy. Coraz częściej podkreśla się potencjał kannabinoidów w leczeniu zaburzeń ze spektrum autyzmu. Pamiętaj, medyczna marihuana zazwyczaj jest terapią wspomagającą leczenie.

Źródła

1. Komu pomaga medyczna marihuana? – Dorota Rogowska-Szadkowska
2. Zastosowanie kannabinoidów w terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – Małgorzata Stachoń, Milena Sierocka, Piotr Poniewierski, Anna Kostiukow, Włodzimierz Samborski
3. www.polskiautyzm.pl
4. Funkcjonowanie dorosłych osób z autyzmem w kontekście różnic międzypłciowych – Anna Lenart