Flawanony – czym są? Ich źródło i rola. Działanie i właściwości

Flawonoidy to związki, którym przypisuje się duże działanie terapeutyczne – wykazują właściwości przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Coraz częściej ze swoim potencjałem flawonoidy wykorzystuje się w medycynie. Wśród nich wyróżniamy szereg związków. Między innymi flawanony. Co wiemy o flawanonach? Dowiesz się tego z poniższego artykułu.

Czym są związki zwane flawanonami?

Flawanony, czyli związki organiczne będące częścią dużej grupy flawonoidów (bioflawonoidów).

• Flawanony rzadziej spotyka się w świecie roślin, występują w dużych ilościach w owocach i warzywach.
• Spotkamy je również w konopiach.
• Przez rośliny flawanony wytwarzane są jako metabolity wtórne.
• Flawanony są bezbarwne, w związku z czym nie zabarwiają roślin.
• Aktywności biologicznej flawanonów nie poznano jeszcze dobrze.

Gdzie występują flawanony? Jakie jest ich źródło?

Flawanony znajdziemy w roślinach, w każdej ich części, czyli liściach, łodygach, kwiatach, owocach i korzeniach. Jednak zdecydowanie więcej jest flawanonów w owocach.

Sprawdź, w jakich owocach i warzywach należy szukać flawanonów, są to na przykład:

• pomarańcza,
• brzoskwinia,
• cytryna,
• grejpfrut
• limonka,
• karczochy,
• oregano suszone.

Rodzaje i podział flawanonów

Flawanony stanowią podgrupę flawonoidów (bioflawonoidów) i dzielą się na kolejne kategorie:

• Naryngenina – czyli organiczny związek, nadaje owocom gorzki smak, znajduje się m.in. w soku z grejpfruta czy dojrzałych nasionach brzoskwini. Wykazuje właściwości przeciwzapalne. Badania wykazały, że naryngenina wzmacnia także naczynia krwionośne i może obniżać poziom cholesterolu.

• Naryngina – czyli glikozyd flawonoidowy nadający owocom gorzki smak, metabolizowana jest w organizmie do ww. naryngeniny. Znajduje się w owocach cytrusowych. To najważniejszy flawonoid znajdujący się w ekstrakcie z pestek grejpfruta. Narynginę znajdziemy również w skórce z cytryny lub pomarańczy.

• Hesperetyna – dominujący flawonoid znajdujący się w cytrynach i pomarańczach. Jest składnikiem soku z cytrusów. Wykazuje właściwości obniżające cholesterol, przeciwnowotworowe oraz przeciwzapalne.

Działanie i właściwości flawanonów

Szerokie spektrum działania tych związków już dawno znalazło swoje miejsce w leczeniu wielu schorzeń. Badania naukowe jasno podkreślają korzystne działania flawanonów, a są one:

• przeciwzapalne,
• przeciwalergiczne,
• przeciwutleniające,
• przeciwnowotworowe,
• estrogenopodobne,
• przeciwmiażdżycowe.

Zastosowanie flawanonów w medycynie – badania

Badania prowadzone w ostatnich latach wykazały wiele nowych możliwości w zakresie wykorzystania flawanonów w medycynie. Mogą być one stosowane w leczeniu nieprzyjemnych objawów okresu menopauzalnego. Wykorzystuje się te związki również w leczeniu takich schorzeń, jak np. osteoporoza czy choroby układu sercowo – naczyniowego.

„Flawonoidy mogą zmniejszać odczyn zapalny powstający w procesach miażdżycowych naczyń krwionośnych nie tylko poprzez unieczynnianie/wymiatanie RFT /reaktywne formy tlenu/ i NO /tlenek azotu/ oraz jego pochodnych, ale również przez hamowanie napływu do miejsc zapalenia leukocytów.(…) Flawonoidy wykazują również ochronne działanie w stosunku do lipoprotein osocza krwi. Dzięki ich właściwościom chelatującym zmniejsza się ilość RFT w osoczu, co zapobiega utlenieniu frakcji LDL, a tym samym chroni komórki śródbłonka przed powstawaniem blaszek miażdżycowych. Mechanizmy przeciwmiażdżycowego działania flawonoidów poza zapobieganiem utlenianiu LDL polegają również na: –hamowaniu reduktazy HMG-CoA (np. hesperytyna), co prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi„

Flawonoidy w profilaktyce i terapii, Monika Majewska, Hanna Czeczot – Katedra i Zakład Biochemii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Inna praca wskazuje na możliwości przeciwnowotworowego działania flawanonów:

„Estrogeny są odpowiedzialne za rozwój raka piersi (5). Hamowanie aromatazy i dehydrogenazy 17β-hydroksysteroidowej (17β-HSD) – enzymów uczestniczących w biosyntezie hormonów steroidowych, może zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu (5). Naryngenina oraz 4-hydroksychalkon najsilniej spośród testowanych flawanonów (7-hydroksyflawanon, eriodykcjol, hesperetyna) i chalkonów (2´-hydroksychalkon, 4´-hydroksychalkon, 2´,4´-dihydroksychalkon, 2´,4-dihydroksychalkon, 2´-hydroksy-4´-metoksychalkon, pinostrobina, izolikwirytygenina, chalkon naryngeniny, floretyna, chalkon eriodykcjolu, chalkon hesperetyny) hamowały aktywność aromatazy i dehydrogenazy 17b-hydroksysteroidowej (17b-HSD) (5). Wykazano, że naryngenina, w stężeniu 50 mM hamuje aktywność aromatazy w ponad 90%, natomiast dehydrogenazy 17b-hydroksysteroidowej w 76,5% „

Naryngenina i jej pochodne – flawanony o wielokierunkowej aktywności farmakologicznej, http://www.czytelniamedyczna.pl

Badania wymagają jeszcze wielu analiz. We własnym zakresie możemy stosować flawanony jako element profilaktyki. Wykorzystanie tych związków do leczenia poważnych schorzeń zawsze konsultujemy z lekarzem!

Podsumowanie

Flawanony jako podgrupa flawonoidów to związki, które w dalszym ciągu wymagają wielu badań. Już dzisiaj wiadomo, że wykazują właściwości, które mogą być wykorzystywane w leczeniu i wspomaganiu terapii wielu schorzeń. Podkreśla się głównie potencjał przeciwnowotworowy i przeciwzapalny flawanonów. Bogatym źródłem flawanonów są owoce cytrusowe, ale znajdziemy jest również w preparatach konopnych.