Konopne materiały budowlane i wykończeniowe stanowią trwałe i ekologiczne alternatywy dla konwencjonalnych rozwiązań. Niestety, choć znane są już od wielu lat, dość opornie idzie im zyskiwanie na popularności. Brakuje upowszechnienia technologii, a także zorientowanych specjalistów, przez co wykorzystanie ich wciąż jest dość kosztowne i trudne, choć sam materiał jest tańszy i bardziej ekologiczny. W ostatnim czasie obserwujemy jednak wzrost popularności na świecie, zwłaszcza za oceanem. Za zainteresowaniem tymi innowacyjnymi rozwiązaniami stoi m.in. rosnąca świadomość społeczna – zarówno dotycząca potrzeby zmniejszenia wpływu budownictwa na środowisko, jak i z szeregu zalet, jakie oferują konopne produkty.

Najpopularniejsze konopne rozwiązania

Panele podłogowe z hempwood
Panele podłogowe z HempWood, materiały producenta

Wśród konopnych rozwiązań spotykanych w budownictwie i wykończeniówce, najwięcej uwagi poświęca się betonowi i drewnu z konopi, czyli hempcrete i HempWood.

HempWood to wytrzymały materiał produkowany z włókien konopnych, połączonych z biologicznymi środkami wiążącymi. Stanowi alternatywę dla tradycyjnego drewna. Może być stosowany w podłogach, meblach czy elementach konstrukcyjnych budynków. Wśród zalet wymienia się:

  • szybszy cykl wzrostu konopi w porównaniu do drzew,
  • wyższą wytrzymałość na wilgoć,
  • mniejsze ryzyko pęcznienia
  • mniejszy wpływ na środowisko – produkcja HempWood ma mniejszy ślad węglowy niż produkcja drewna.

O Hempcrete, czyli betonie konopnym, pisaliśmy już wielokrotnie wcześniej, jednak wciąż nie zdobył dużej popularności. Za oceanem sytuacja jednak się zmienia i materiał ten coraz bardziej się upowszechnia.

Jest to materiał budowlany powstały z mieszanki łodyg konopnych ze spoiwem, najczęściej wapnem lub piaskiem. Ma liczne zalety:

  • trwałość,
  • oddychalność,
  • odporność na ogień,
  • dobra izolacja akustyczna,
  • dobre właściwości termiczne,
  • łatwość zastosowania.

Zastosowanie go sprawia, że proces budowy i remontu staje się bardziej zrównoważony. Jego produkcja ma bowiem znacznie lepszy wpływ na środowisko niż produkcja tradycyjnego betonu. Hempcrete jest jedynym materiałem budowlanym, który może sekwestrować CO2.

Rosnąca popularność konopnych domów

Firmy na całym świecie coraz częściej dostrzegają potencjał tych materiałów i wdrażają je w swoich projektach. Przykładem jest kanadyjski startup TOP Carbon Capture, który opracowuje technologię budowy domów z hempcretu. Chcą w ten sposób wybudować bardziej zrównoważone i przystępne cenowo domy dla lokalnych społeczności Kanady.

Tego rodzaju konopne rozwiązania budowlane zyskują na popularności również w innych krajach, m.in. w Nowej Zelandii, Australii, Francji czy Czechach, gdzie inżynierowie eksperymentują z różnymi zastosowaniami konopi.

W miarę jak konopne materiały budowlane stają się coraz bardziej popularne, przemysł może spodziewać się dalszych innowacji i zastosowań tych ekologicznych rozwiązań. Wspieranie badań i inwestycji w tego rodzaju materiały może przyczynić się do przyspieszenia transformacji sektora budownictwa w kierunku bardziej zrównoważonego rozwoju.

Motywacje społeczne i środowiskowe konopnego budownictwa

Eksperci z różnych dziedzin nauki, a także inżynierowie budowlani i architekci, coraz częściej rekomendują zastosowanie konopnych materiałów budowlanych, właśnie jako części strategii dążenia do neutralności klimatycznej w sektorze budownictwa. W przyszłości konopne rozwiązania budowlane, takie jak HempWood i hempcrete, mogą stać się kluczowymi elementami strategii zmniejszania śladu węglowego w budownictwie oraz poprawy jakości życia mieszkańców. Wzrost zastosowania tych materiałów z pewnością przyczyni się do dalszego rozwoju technologii, a także do zwiększenia świadomości społecznej na temat ekologicznych rozwiązań w budownictwie.

Według danych Komisji Europejskiej, sektor budowlany odpowiada za 33% emisji gazów cieplarnianych. Hempcret może pomóc zmniejszyć ten wpływ. Hemp Building Association of New Zealand donosi natomiast, że metr sześcienny betonu generuje około 150 kg dwutlenku węgla, podczas gdy metr sześcienny hempcretu sekwestruje (pochłania) około 300 kg CO2.

Warto również zwrócić uwagę na potencjał gospodarczy, jaki niesie ze sobą rozwój rynku konopnych materiałów budowlanych. Inwestycje w lokalne uprawy konopi i ich przetwórstwo mogą przyczynić się do tworzenia nowych miejsc pracy oraz dywersyfikacji gospodarki.

Innowacyjne konopne domy od TOP Carbon Capture

Jeden z kanadyjskich pionierów w dziedzinie konopnych rozwiązań budowlanych, wspomniany wcześniej TOP Carbon Capture, ma na celu wprowadzenie bardziej zrównoważonych i przystępnych cenowo domów dla lokalnych społeczności Kanady. Startup planuje rozpoczęcie pilotażowego projektu budowy domów z hempcretu już wiosną tego roku. Ze względu na różnorodność warunków klimatycznych w Kanadzie, firma zamierza przetestować swoje konstrukcje zarówno w cieplejszych, jak i chłodniejszych rejonach kraju.

Firma w ciągu 12 godzin będzie w stanie wyprodukować w swoim zakładzie 1800 bloczków hempcretu. Ma to ma wystarczyć na wybudowanie dwóch lub trzech domów. Po trzech dniach produkcji będą więc mieć wystarczająco bloczków na dziewięć pilotażowych domów, które po wybudowaniu zostaną zaprezentowane potencjalnym klientom w Kanadzie i USA. Zostaną wybudowane w Arizonie, a następnie sześć z nich zostanie przetransportowane do kanadyjskiej Kolumbii Brytyjskiej, w celu sprawdzenia ich w chłodniejszym klimacie. Potencjał społeczny i środowiskowy pomysłu TOP Carbon Capture został doceniony w inkubatorze Synergy Foundation’s 2022 Project Zero, gdzie zdobył pierwsze miejsce.

Koszt budowy każdego domu ma wynosić od 200 000 do 500 000 dolarów, w zależności od wielkości i indywidualnych modyfikacji.

W dłuższej perspektywie, po upowszechnieniu technologii, domy z hempcretu mają być tańsze od tradycyjnych domów.

Perspektywy dla konopnych rozwiązań budowlanych w Europie i Polsce

Równocześnie z rosnącą popularnością hempcretu, materiały takie jak HempWood zdobywają coraz większe uznanie w branży budowlanej. W miarę jak rozwijają się technologie konopne, możemy spodziewać się dalszego wzrostu zastosowań tych materiałów w codziennym budownictwie oraz innowacyjnych projektach architektonicznych. Wzrost popularności w Ameryce Północnej może rozprzestrzenić się również na rynki europejskie, w tym na Polskę.

Polska, dzięki bogatym tradycjom konopnym, może stać się jednym z liderów w stosowaniu takich rozwiązań w Europie. To może przyczynić się także do rozwoju regionalnego, tworzenia nowych miejsc pracy oraz promowania bardziej zrównoważonych praktyk budowlanych – jeżeli budynki rzeczywiście sprawdzą się w zimniejszym klimacie.

Pozostaje mieć nadzieję, że wraz z rosnącym zainteresowaniem konopnymi materiałami budowlanymi w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i innych krajach, Polska również dostrzeże potencjał tych ekologicznych rozwiązań i zainwestuje w badania, edukację oraz rozwój infrastruktury niezbędnej do wprowadzenia konopi przemysłowych na szeroką skalę. Dążenie do zrównoważonego rozwoju w budownictwie jest ważne dla przyszłości naszej planety, a innowacyjne konopne rozwiązania mogą stać się kluczowym elementem tego procesu.