Na świecie istnieją różnego rodzaju leki na bazie marihuany. W Polsce wybór jest wciąż dość mały i dostępne są przede wszystkim surowce farmaceutyczne w postaci suszu, a także pojedyncze ekstrakty i spray. W niniejszym opracowaniu przybliżamy temat leków z marihuany dostępnych w Polsce.
Czym są leki na bazie marihuany?
To takie leki, które zawierają substancje czynne pochodzące z konopi. Są to przede wszystkim kannabinoidy, w tym głównie THC – tetrahydrokannabinol i CBD – kanabidiol.
Obecnie w Polsce leki na bazie marihuany występują głównie w formie suszu przeznaczonego do inhalacji poprzez waporyzację.
Leki te są stosowane w leczeniu różnych schorzeń, takich jak m.in. przewlekłe bóle, liczne choroby neurologiczne czy nowotwory. Działanie tych leków polega na wspomaganiu leczenia, poprzez działanie na układ endokannabinoidowy w organizmie.
Forma leków i sposób aplikowania
Susz
Najczęściej spotykaną w Polskich aptekach formą jest susz kwiatów konopi indyjskich. Pochodzi on ze specjalnie wyselekcjonowanych odmian, uprawianych pod nadzorem, według rygorystycznych wymagań i norm. Zebrane plony poddawane są badaniom laboratoryjnym, a do sprzedaży trafiają tylko takie kwiaty, których zawartość kannabinoidów odpowiada deklaracjom producenta na etykiecie. Jednocześnie pozbawione są one pestycydów, metali ciężkich i innych szkodliwych związków, które mogą być obecne w nielegalnej marihuanie.
Susz jest surowcem farmaceutycznym przeznaczonym do sporządzania leków recepturowych, jednak dozwolona jest – i w praktyce najczęściej zalecana – bezpośrednia waporyzacja. Polega ona na podgrzewaniu suszu konopnego do bardzo wysokiej temperatury, jednak niższej niż temperatura spalania, co powoduje uwalnianie się z niego substancji czynnych. Wykorzystuje się do tego specjalne urządzenia, waporyzatory do marihuany, które niestety trzeba dokupić osobno – i nie należą do najtańszych. Warto jednak zainwestować, gdyż taki sposób inhalacji niesie za sobą wiele korzyści:
- większe bezpieczeństwo dla układu oddechowego – brak szkodliwych produktów spalania,
- większa efektywność niż palenie – większa część substancji czynnych jest wchłaniana przez organizm,
- lepsze wykorzystanie potencjału suszu – jedną porcję można waporyzować więcej niż raz.
Olejki
Olejki dostępne na polskim rynku to ekstrakty z konopi standaryzowane na zawartość THC oraz CBD. Podobnie jak w przypadku suszu, są surowcem farmaceutycznym przeznaczony do sporządzania leków recepturowych. W praktyce stosowane pod język, wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwwymiotne, przeciwdrgawkowe i przeciwskurczowe. Stosowane m.in. w padaczce lekoopornej, leczeniu przewlekłego bólu, fibromialgii, spastyczności mięśni, a także łagodzeniu bezsenności, problemów z apetytem i nudności.
Spraye
Jedyny dostępny w Polsce spray to lek Sativex. Jest on przepisywany chorym na stwardnienie rozsiane. Pomaga pacjentom w leczeniu spastyczności mięśni o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu. Używa się go poprzez rozpylenie na błonę śluzową w jamie ustnej. Ta forma podania przekłada się na dość szybkie działanie, po około 15 minutach od aplikacji.
Maści, plastry i inne leki do aplikowania miejscowego
W Polsce środków z medyczną marihuaną do stosowania miejscowo obecnie nie ma. Na świecie istnieją m.in. maści i plastry transdermalne, które wykazują działanie miejscowe (np. przeciwbólowe), jednak jest ono słabsze niż pozostałe formy zażywania kannabinoidów, choć efekt utrzymuje się dłużej. Środki do stosowania miejscowego, w zależności od formy, albo nie wykazują działania ogólnego, nie odurzają, albo odurzają w znacznie mniejszym stopniu i minimalizują ryzyko wystąpienia efektów ubocznych, co sprawia, że mogą być kuszącą opcją dla niektórych pacjentów. To jednak temat, który rozwinie się dopiero w kolejnych latach.
Właściwości leków na bazie konopi
Leki na bazie konopi mogą wykazywać wielokierunkowe działanie:
- przeciwbólowe – łagodzą odczuwany przez pacjenta ból,
- przeciwpadaczkowe – zmniejszają częstotliwość ataków padaczkowych,
- przeciwlękowe – pomagają w łagodzeniu lęku i niepokoju, a także problemów z zasypianiem,
- przeciwzapalne – pomagają w zmniejszeniu stanu zapalnego w organizmie,
- przeciwzakrzepowe – mogą potencjalnie pomóc w zapobieganiu tworzenia się skrzepów (głównie CBD),
- przeciwcholinergiczne – mogą pomóc w łagodzeniu objawów choroby Alzheimera i innych chorób neurodegeneracyjnych,
- regulujące apetyt,
- przeciwwymiotne – zmniejszają nudności,
- wspomagające rozluźnienie mięśni,
- poprawiające nastrój,
- pobudzające,
- wspomagające układ immunologiczny,
- wspomagające układ hormonalny (m.in. zmniejszają wahania insuliny),
- obniżające poziom cholesterolu we krwi,
Część z tych właściwości uzależniona jest od wybranej odmiany marihuany, nie występują wszystkie na raz i w każdym przypadku. Dlatego też zawsze o wyborze leku powinien decydować lekarz, który dobierze odpowiednie proporcje kannabinoidów w taki sposób, by osiągnąć pożądane efekty, a w razie braku spodziewanych efektów odpowiednio zmodyfikuje leczenie.
Lista leków na bazie marihuany
Nazwa leku | Producent/Dystrybutor | Rodzaj leku | Zawartość kannabinoidów | Szczep marihuany |
---|---|---|---|---|
Cannabis Flos THC 22% CBD 1% | Aurora Deutschland GmbH | Susz | THC 22% CBD 1% | Ghost Train Haze |
Cannabis Flos THC 20% CBD 1% | Aurora Deutschland GmbH | Susz | THC 20% CBD 1% | L.A. Confidential |
Cannabis Flos THC 8% CBD 8% | Aurora Deutschland GmbH | Susz | THC 8% CBD 8% | Equiposa |
Cannabis Flos THC 1% CBD 12% | Aurora Deutschland GmbH | Susz | THC 1% CBD 12% | Cannatonic |
Cannabis Sativa L., Red No 2 | Spectrum Pharmaceuticals/Canopy Growth Polska Sp. z o.o. | Susz | THC 19% CBD <1% | Lemon Skunk |
Cannabis Flos THC 20%, CBD ≤ 0,5% | Spectrum Pharmaceuticals/Canopy Growth Polska Sp. z o.o. | Susz | THC 20% CBD ≤0,5% | Bakerstreet |
Cannabis Flos THC 8%, CBD 7% | Spectrum Pharmaceuticals/Canopy Growth Polska Sp. z o.o. | Susz | THC 8% CBD 7% | Skunk Haze |
Cannabis Flos THC 10%, CBD 7% | Spectrum Pharmaceuticals/Canopy Growth Polska Sp. z o.o. | Susz | THC 10% CBD 7% | brak danych |
Cannabis Flos THC 18% CBD ≤ 1% | Tilray/S-Lab Sp. z.o.o. | Susz | THC 18% CBD ≤1% | Jack Herer |
Bediol | Bedrocan BV | Susz w formie granulatu | THC 6,3% CBD 8% | Autorska odmiana |
Bedrolite | Bedrocan BV | Susz w formie granulatu | THC 1% CBD 7,5% | Autorska odmiana |
Cannabis extractum normatum THC 10% CBD<1% | VMED, PFO Sp. z o.o. | Ekstrakt w postaci olejku | THC 10% CBD<1% | brak danych |
Cannabis floris extractum normatum THC 10% CBD<1% | PharmaCann Polska Sp. z o.o. | Ekstrakt w postaci olejku | THC 10% CBD<1% | brak danych |
Cannabis floris extractum normatum THC 5% CBD <1% | PharmaCann Polska Sp. z o.o. | Ekstrakt w postaci olejku | THC 5% CBD<1% | brak danych |
Cannabis extractum normatum THC 2,5% | Panaxia Pharmaceuticals Malta Ltd. | Ekstrakt w postaci olejku | THC 2,5% CBD<1% | brak danych |
Cannabis flos CanPoland THC 17% CBD≤1% | CanPoland S.A. | Susz | THC 17%+/-10% CBD≤1% | Shishaberry |
Cannabis flos CanPoland THC 22% CBD≤1% | CanPoland S.A. | Susz | THC 22%+/-10% CBD≤1% | Gorilla Glue 4 |
Cannabis extractum normatum 20mg/ml | CanPoland S.A. | Ekstrakt w postaci olejku | THC 2% CBD≤1% | Cairo (Amnesia Haze x White Widow) |
Sativex | GW Pharmaceuticals/Almirall Sp. z o.o. | Spray na błonę śluzową | 27 mg/ml THC 25 mg/ml CBD | brak danych |
Cannabis Flos THC 20 % CBD <1% | ODI Pharma | Susz | THC 20% CBD<1% | Bienville (Jean Guy) |
Leki niedostępne w Polsce
Inne lekarstwa wytwarzane z ziela konopi indyjskich, które są zarejestrowane w innych krajach, ale niedostępne w Polsce, również mogą zostać użyte w leczeniu pacjenta w Polsce. Z pomocą przychodzi „import docelowy„.
Sposób sprowadzania z zagranicy produktu leczniczego nieposiadającego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, niezbędnego dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta, określają ustawa z dnia 6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 marca 2012 roku w sprawie sprowadzania z zagranicy produktu leczniczego nieposiadającego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, niezbędnego dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta.
Zasadność zgłaszanego zapotrzebowania stwierdza konsultant krajowy lub wojewódzki. Termin potwierdzenia zasadności nie może przekroczyć 7 dni od dnia jego otrzymania. Zapotrzebowanie jest ważne przez 60 dni od terminu jego wystawienia (w tym czasie musi wpłynąć do Ministerstwa Zdrowia). Minister Zdrowia ma maksymalnie 21 dni na wydanie decyzji na sprowadzenie leku z zagranicy, jednak zwykle trwa to jedynie około 3 dni.
Gdy zgoda zostanie wydana, pacjent może złożyć zapotrzebowanie w hurtowni farmaceutycznej poprzez ogólnodostępną aptekę. Proces fizycznego sprowadzania leku trwa maksymalnie do 3 tygodni, w przypadku zamówień z krajów Unii Europejskiej. Termin ten może ulec wydłużeniu w przypadku produktów leczniczych zawierających substancje kontrolowane – a więc m.in. medycznej marihuany.
Refundacja medycznej marihuany
Według obowiązującego w Polsce prawa zakazane jest obejmowanie refundacją leków recepturowych wytworzonych z konopi. Wobec tego wszystkie wystawione recepty na medyczną marihuanę nie mogą być objęte refundacją i muszą być pełnopłatne.
Obecna cena suszu to około 60 zł za gram. Susz sprzedawany jest w opakowaniach 5, 10 lub 15 gramów. Jest to więc spory jednorazowy wydatek dla pacjenta. Z tego powodu środowisko medyczne i pacjentów często zwraca uwagę na konieczność refundacji, przynajmniej w części bardziej dotkliwych chorób, które wymagają stałego przyjmowania dużych dawek. Do tej pory jednak apele te nie spotkały się z pozytywnym odzewem ze strony rządzących.
Gdzie kupić leki?
Leki z marihuany, podobnie jak wszystkie inne leki, kupuje się w aptece. Niestety nie we wszystkich jest ona zawsze dostępna, czasem trzeba zamówić i oczekiwać na dostawę. Z pomocą może przyjść nasza lista aptek sprzedających medyczną marihuanę.