Dystonia – pod tą tajemniczą jednostką chorobową kryje się wiele objawów, które osobom niezaznajomionym z tematem przybliżymy w dalszej części artykułu. Obecnie modna jest rozważanie działania konopi w leczeniu wielu z nich – świat nauki i medycyny szuka nowych, bezpiecznych metod leczenia i łagodzenia przebiegu wielu chorób. Badania pokazały, że konopie mogą być pomocne także w niwelowaniu nieprzyjemnych objawów dystonii.
Dystonia i jej objawy
Czym charakteryzuje się dystonia? Jakie są jej przyczyny i jak można leczyć to schorzenie? Wyjaśniamy poniżej.
Charakterystyka choroby
- Dystonia jest chorobą objawiającą się mimowolnymi ruchami, powodującym nienaturalne wykręcanie się różnych części ciała. Pacjent przybiera nienaturalną postawę ciała. Wyróżnia się dystonię pierwotną (gdy nie jest objawem innej choroby) – początek jej obserwowany jest zazwyczaj w dzieciństwie (prawdopodobnie rolę odgrywa tutaj czynnik genetyczny) oraz dystonię wtórną, będącą objawem innej choroby (np. nowotwór mózgu, udar, stwardnienie rozsiane, choroba Wilsona, Parkinsona, Huntingtona), urazów (np. po wypadku) lub zażywania określonych leków.
W przebiegu choroby dochodzi do jednoczesnego (nieprawidłowego) pobudzania mięśni – np. w tej samej chwili dojdzie do pobudzania mięśnia zginającego i prostującego rękę, czego skutkiem jest zablokowanie i usztywnienie oraz skręcenie danej części ciała. Nieprawidłowe ułożenie ciała może się utrwalać z biegiem czasu trwania choroby.
„Cechą charakterystyczną dystonii, pozwalającą na jej odróżnienie od innych ruchów mimowolnych, szczególnie od pląsawicy, niezależnie od szybkości ruchu, jest stały kierunek i wzorzec skurczu mięśni, powodujący powtarzalność tego samego wzorca ruchu. W poszczególne ruchy mogą być dodatkowo włączone inne dodatkowe mięśnie, ale podstawowy wzorzec ruchu, na przykład skręt głowy w prawo i do tyłu, pozostaje zawsze ten sam”
Atlas zaburzeń i chorób ruchu – Monika Rudzińska, Andrzej Szczudlik
Ciekawostka:
Czy wiesz, że wyróżnia się dystonie zawodowe, związane z wykonywaniem określonych ruchów – pojawiają się wtedy objawy dystonii. Przykładem może być kurcz pisarski (mimowolne odgięcie kciuka i palca wskazującego) czy dystonia strun głosowych, np. u śpiewaków (skurcz mięśni strun głosowych).
Czynniki takie jest stres, ruch czy zmęczenie mogą nasilać objawy choroby, zaś odpoczynek lub sen zmniejszają dolegliwości.
Przyczyny
Główna przyczyna występowania dystonii pierwotnej to czynniki genetyczne (badania wskazały kilkanaście genów leżących u podstaw tej choroby). Natomiast przyczynami dystonii wtórnych jest występowanie określonych chorób czy też urazy bądź zatrucia.
Diagnostyka
Leczeniem dystonii zajmuje się neurolog. Najistotniejszą kwestią jest ustalenie, czy dystonia ma charakter pierwotny czy wtórny. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, pyta o czynniki nasilające objawy, zażywane leki czy występowanie schorzeń w rodzinie. Pacjent może zostać skierowany na badanie elektromiografię (EMG), pomocne w określenie obszaru chorobowego lub rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową.
Konwencjonalne metody leczenia
Schemat leczenia obejmuje kilka możliwości. Rozpoczyna się od farmakoterapii: lewodopa, benzodiazepiny (baklofen, tyzanidyna). Leczenie często nie przynosi pożądanych rezultatów. Jeżeli pacjent cierpi na dystonię ogniskową (obejmującą jedną grupę mięśni) dobre rezultaty uzyskuje się po ostrzykiwaniu obszaru chorobowego toksyną botulinową (botoksem). Innym wariantem jest podanie leku dokanałowo (do płynu mózgowo-rdzeniowego) – tutaj zastosowanie ma baklofen.
Jeżeli ww. metody leczenia nie dają poprawy, pacjent zostaje skierowany na leczenie chirurgiczne, np. talamotomię (uszkodzenie fragmentu mózgu, by zmniejszyć drżenie). W niektórych przypadkach objawy się cofają, ale u większości pacjentów dystonia nie zostanie wyleczona. Konieczne są regularne wizyty w celu monitorowania efektów wdrożonych leków lub zabiegów. Dystonia pierwotna może prowadzić do kalectwa.
Leczenie dystonii medyczną marihuaną
Dystonia pierwotna jest uwarunkowana genetycznie, zatem kannabinoidy mogą jedynie łagodzić dokuczliwe objawy. Dystonia wtórna może być objawem wielu opisywanych już przez nas chorób, np. Huntingtona, Parkinsona. Szczegółowe informacje na temat tych chorób znajdziesz w naszej Strefie Pacjenta.
THC
Kilka publikacji podkreśla pozytywną rolę kannabinoidów w niwelowaniu objawów dystonii w przebiegu ww. jednostek chorobowych.
„Saft i wsp. (2018) dodawali kannabinoidy do stosowanego leczenia siedmiu chorym z HD i stwierdzili poprawę w zakresie objawów ruchowych, głównie dystonii, co przekładało się na polepszenie współpracy w zakresie opieki, poprawę chodu i umiejętności motorycznych oraz przyrost masy ciała”
*HD – choroba Huntingtona
Możliwości terapeutycznego działania kannabinoidów w chorobach neurodegeneracyjnych – Anna A. Kaszyńska
Niekontrolowane, nienaturalne ruchy ciała powodują ból i duży dyskomfort. Medyczna marihuana wykazuje działanie przeciwbólowe. CBD, czyli kannabidiol działa dodatkowo przeciwzapalnie, przeciwlękowo, ułatwia zasypianie i regenerację organizmu.
W wielu przypadkach choroba utrwala się, powodując nadmierne skurcze, a nawet kalectwo. Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań wiemy, że kannabinoidy są skuteczne w leczeniu spastyczności mięśni.
Również historia pacjentki cierpiącej na dystonię, po wielu wariantach leczenia, w tym chirurgicznego, pokazała skuteczność marihuany w przypadku opisywanej choroby. Kobieta sama zaczęła stosować marihuanę (paliła jointy). Wskazała na znaczącą poprawę w zakresie zmniejszenia odczuwalnego bólu (odstawienie leków przeciwbólowych na 48 godzin) i poprawy w zakresie dystonii. Szerzej zainteresowanych tematem odsyłamy do publikacji naukowej na ten temat.
CBD
Jedna z dostępnych prac (analiza wielu badań z 2015 r.) opisuje przypadki pacjentów, którzy po paleniu marihuany odczuwali poprawę w zakresie zmniejszenia objawów dystonii. Lepsze wyniki wykazywał jednak kannabidiol (CBD). Niemniej jednak bardzo istotną kwestią okazuje się dawkowanie CBD, bowiem wykazano, że duże dawki mogą powodować działania niepożądane u pacjentów z dystonią, np. drżenie. Analizowano także działanie syntetycznych kannabinoidów (Nabilon/Dronabinol) z różnym efektem. Niektórzy pacjenci odczuwali subiektywną poprawę, choć stosowane parametry i skale oceny objawów dystonii tego nie potwierdziły.
Więcej informacji znajdziesz w badaniu Cannabis in the Treatment of Dystonia, Dyskinesias, and Tics.
Nasilenie objawów dystonii następuje np. w wyniku stresu, zmęczenia, z kolei sen i odpoczynek pozwalają zmniejszyć dolegliwości, dlatego tak ważne jest dbanie o komfort wypoczynku. CBD działa uspokajająco, przeciwlękowo, wpływa na spokojny sen.
Kannabinoidy nie są na ten moment uznane za terapię stosowaną w leczeniu dystonii, ale wyniki badań są obiecujące. Zapewne za kilka lat lista oficjalnych wskazań do stosowania kannabinoidów wydłuży się i pojawią się na niej nowe jednostki chorobowe. W tej chwili w większości przypadków związki pozyskiwane z konopi mogą być stosowane jako terapia wspomagająca.
Podsumowując: czy kannabinoidy mogą stać się skutecznym narzędziem w walce z objawami dystonii? Dotychczasowe wyniki są obiecujące, ale zakres ten musi być poddanym większej ilości badań. Na pewno nie można wykluczać zastosowania kannabinoidów w przyszłości w leczeniu dystonii ze względu na ich profil przeciwbólowy czy łagodzący objawy spastyczności mięśni.
Potencjalne skutki uboczne medycznej marihuany w dystonii
Przy stosowaniu medycznej marihuany możliwe są skutki uboczne. W przypadku chorych na dystonię zakres działań niepożądanych jest podobny do typowego dla każdego innego użytkownika – opisany dokładniej w artykule o skutkach ubocznych medycznej marihuany. Zauważono jednak, że duże dawki CBD powodują u pacjentów z dystonią drżenia – warto mieć to na uwadzę.
Interakcje medycznej marihuany z lekami na dystonię
Jak w przypadku stosowania każdego medykamentu, tak i medyczna marihuana może wejść w interakcję z lekami wykorzystywanymi w leczeniu dystonii. THC i CBD mogą wzmacniać działanie leków przeciwbólowych, co będzie skutkowało koniecznością zmodyfikowania dawek leków. Połączenie CBD z lewodopą czy baklofenem może skutkować nasileniem działań niepożądanych tych leków. W przypadku innych substancji również nie można wykluczyć nieoczekiwanych efektów łączenia z marihuaną – dla własnego bezpieczeństwa najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Masz zdiagnozowaną dystonię? Szukasz wsparcia standardowej terapii? Zgłoś się do klinki leczenia medyczną marihuaną. Lekarze przeanalizują wyniki badań i zdecydują, czy kannabinoidy mogą być włączone do leczenia
Źródła
- https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150862,dystonia
- Atlas zaburzeń i chorób ruchu – Monika Rudzińska, Andrzej Szczudlik
- Możliwości terapeutycznego działania kannabinoidów w chorobach neurodegeneracyjnych – Anna A. Kaszyńska
- Cannabis in the Treatment of Dystonia, Dyskinesias, and Tics
- A Dramatic Response to Inhaled Cannabis in a Woman with Central Thalamic Pain and Dystonia
