Czerwce | Gąsienice | Komary grzybowe | Koniki polne i świerszcze | Mączliki (białe muszki) | Mrówki | Mszyce | Miniarki (Owady minujące) | Pleśń | Ptaki | Roztocze | Septorioza liści | Skoczne pluskwiaki | Ślimaki | Tarczówki (śmierdzące robaki) | Wełnowce (przylżeńce) | Wciornastki | Werticilioza (choroba więdnących liści) | Wirus mozaiki tytoniu | Zwierzęta


Mszyce to owady niezwykle popularne. Stanowią częsty problem dla upraw, nie tylko konopi. Jest to nadrodzina insektów zawierająca około 5 tysięcy gatunków, przy czym 700 z nich zaobserwowano w Polsce. Szkodzą konopiom wysysając sok z liści oraz zostawiając po sobie lepką substancję (spadź), która następnie może powodować pleśń.

Ciężko im zapobiegać, zwłaszcza w hodowli otwartej, ze względu na to, że występują masowo. Często żyją w symbiozie z mrówkami, dla których atrakcyjnym pokarmem jest produkowana przez nich rosa miodowa.

Pamiętaj o tym, że konopie indyjskie w Polsce są nielegalne, a za ich posiadanie lub uprawę grozi od 3 do 8 lat pozbawienia wolności. Artykuł powstał jedynie w celach edukacyjnych. Może być pomocny osobom, które przebywają w krajach, gdzie uprawa i posiadanie marihuany (w tym marihuany medycznej) na własny użytek jest dozwolone. Więcej informacji w zakładce prawo.

Jakie szkody czynią mszyce?

Mszyce, w przeciwieństwie do niektórych innych owadów, nie wygryzają fragmentów rośliny, przez co prawdopodobnie pierwszym sygnałem ich obecności będzie zauważenie samych insektów. Podobnie jak mączliki, wysysają z liści soki i bytują na ich spodnich częściach. Z upływem czasu liście w efekcie ciemnieją, usychają, opadają. Roślina okradana ze składników odżywczych rośnie wolniej i daje mniejsze plony. Mszyce potrafią z niej wysysać nawet jedną trzecią swojej własnej masy na godzinę. To w połączeniu z dużą liczbą owadów może przekładać się na znaczne szkody.

Ponadto, produkowana przez nie spadź przyciąga grzyby. Pokrywająca wówczas konopie pleśń czyni je niezdatnymi do konsumpcji. Spadź przyciąga także inne insekty, np. mrówki, które mogą dodatkowo szkodzić roślinie. Ich obecność również może być sygnałem informującym o obecności mszyc.

Jak wyglądają mszyce?

Kolor mszycy zmienia się w zależności od wieku i miejsca występowania. W zależności od gatunku i etapu życia występują zielone, białe, żółte, czarne, brązowe czy czarne.

Zdjęcia: Whitney Cranshaw, Colorado State University, Bugwood.org, CC BY 3.0 US

Jak skutecznie zwalczać mszyce?

Metody bazujące na warunkach uprawy

Mszyce, ze względu na ich powszechność i zdolność rozmnażania, są dużym problemem. Zwłaszcza w uprawach otwartych, gdzie ich pojawienie się jest wysoce prawdopodobne. Na szczęście są rośliny, których te szkodniki nie lubią oraz nieszkodliwe dla konopi owady, które są ich naturalnymi przeciwnikami.

  • Rośliny odstraszające. Warto uprawiać czosnek, cebule, miętę lub lawendę – odstraszają one mszyce. Innymi propozycjami są też pokrzywy, nagietki czy piołun. Wykorzystać je można także w opryskach, stosując do tego celu np. wywar z cebuli lub czosnku.
  • Drapieżniki jedzące mszyce. Powyższą metodę można połączyć z zastosowaniem naturalnych przeciwników mszyc – biedronek lub mszycarza szklarniowego (Aphidius colemani). Samodzielnie mogą być niewystarczające przy większych infestacjach, z pewnością jednak pomogą pozostałym środkom uporać się z plagą. Na rynku można nabyć buteleczki zawierające kilka tysięcy osobników mszycarza, co umożliwia bezproblemowe zastosowanie go w uprawie.

Warto także zabijać mrówki, jeżeli pojawią na terytorium hodowli. Żyją one w symbiozie z mszycami, czyniąc inwazję pasożytniczą trudniejszą do opanowania.

Metody bazujące na opryskach

  • Opryski wodą z szarym mydłem i/lub mlekiem. Niektórzy hodowcy polecają stosowania mleka, natomiast opinie na temat skuteczności takiego rozwiązania są różne. Ogrodnicze mydła potasowe warto jednak wypróbować – ich skuteczność w ogrodnictwie jest udowodniona. Potasowe mydła ogrodnicze nie szkodzą roślinom ani pożytecznym organizmom obecnym w ogrodzie. Największą wadą jest ich krótki czas działania i konieczność ponownych aplikacji. Mogą także negatywnie wpływać na smak, więc warto nie stosować go na pąki. W przypadku gdyby się tak stało, będzie to niedogodność czysto sensoryczna, nie stanowiąca zagrożenia dla zdrowia. Zwyczajowo mydła te aplikuje się na liście.

Jeżeli to nie wystarczy, sięgnąć trzeba po mocniejsze środki. Na rynku istnieje wiele organicznych środków przeciwko mszycom, jak również silniejszych, chemicznych. Te drugie naturalnie są bardziej szkodliwe dla ludzi, roślin i środowiska, podczas gdy środki naturalne pozostają dla nich obojętne. Do naturalnych należą np. spinosad czy olej z tłoczonych na zimno nasion miodli indyjskiej

  • Spinosad to organiczny środek przeciwko owadom, który pozostaje bezpieczny dla rośliny, większości zwierząt i ludzi. Powstaje na skutek fermentacji bakterii glebowych actinomycete Saccharopolyspora spinosa. Dodatkową zaletą jego stosowania jest to, że przeciwdziała on także innym szkodnikom zagrażające konopiom: gąsienicom, mszycom, roztoczom czy wciornastkom. Niestety szkodzi on pszczołom, przez co jest nielegalny w niektórych państwach. Najbardziej skuteczny w temperaturach od 8 do 25 stopni Celsjusza, warto więc stosować go w nocy – wtedy też mniejsze zagrożenie stanowi dla pszczół.
  • Olej z miodli indyjskiej nazywa się także olejem neem. Jest w pełni bezpieczny, zarówno dla ludzi jak i rośliny. Ma jednak wyrazisty smak, który może oddać pąkom. Trzeba uważać, aby aplikować go na roślinę w taki sposób, żeby nie miał z nimi kontaktu. W przeciwnym razie możemy zrujnować sobie doświadczenie ze spożycia. Poza olejkiem, istnieją również inne preparaty na bazie azadyrachtyny – substancji pozyskiwanej z tychże nasion. To ona jest odpowiedzialna za insektobójcze właściwości tych środków. W Polsce obecnie znajdują się w rejestrze środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

UWAGA!

Uprawa konopi indyjskich (marihuany) jest w Polsce zabroniona i nielegalna. Mówi o tym ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku.

Art. 63. [Nielegalna uprawa maku, konopi lub krzewu koki]

  1. Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, konopie, z wyjątkiem konopi włóknistych, lub krzew koki, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
  2. Tej samej karze podlega, kto, wbrew przepisom ustawy, zbiera mleczko makowe, opium, słomę makową, liście koki, żywicę lub ziele konopi innych niż włókniste.
  3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest uprawa mogąca dostarczyć znacznej ilości słomy makowej, liści koki, żywicy lub ziela konopi innych niż włókniste, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Polskie prawo nie zabrania posiadania nasion konopi indyjskich, ale zakazuje uprawy, czyli kiełkowania i wysadzania nasion do ziemi co skutkować może wytworzeniem ziela konopi innych niż włókniste (przekraczające limit THC 0,3%).

Materiały publikowane w serwisie Hemplo.pl stanowią jedynie zbiór informacji o konopiach. Nie promujemy i nie zachęcamy do uprawy konopi innych niż włókniste. Nie stosując się do obowiązujących wymogów prawa, podlegasz karze pozbawienia wolności do lat 8.