Uprawom marihuany często szkodzą różnorodne owady. Wśród nich wyróżniamy rząd pluskwiaki – wewnątrz niego obserwujemy szereg szkodników konopnych. Najczęściej w hodowlach konopi spotykamy pluskwiaki z podrzędu fulgorokształtne (planthoppers) lub z rodziny skoczkowate (leafhoppers), należącej do podrzędu cykadokształtne. Na tych skupimy się w dalszej części artykułu.

Część z nich przypomina z wyglądu nieco koniki polne lub świerszcze – te jednak należą do rzędu prostoskrzydłych – są to zupełnie inne owady. Warto więc poznać ich charakterystykę, żeby się nie pomylić i móc podjąć odpowiednie działania w razie inwazji.

Fulgorokształtne (planthoppers)

Pamiętaj o tym, że konopie indyjskie w Polsce są nielegalne, a za ich posiadanie lub uprawę grozi od 3 do 8 lat pozbawienia wolności. Artykuł powstał jedynie w celach edukacyjnych. Może być pomocny osobom, które przebywają w krajach, gdzie uprawa i posiadanie marihuany (w tym marihuany medycznej) na własny użytek jest dozwolone. Więcej informacji w zakładce prawo.

Czym są i jakie szkody powodują skoczki fulgorokształtne?

Jest to podrząd pluskwiaków obejmujący około 12 tysięcy gatunków. Żerują na łyku roślin zielonych, wysysając z nich związki organiczne. Przez to stanowią zagrożenie dla wzrostu i dalszego rozwoju rośliny. Z angielska nazywane planthoppers, w tłumaczeniu dosłownym będą to skoczki roślinne. Warto jednak pamiętać, że nie są to koniki polne (nazywane potocznie, często przez dzieci, skoczkami) ani świerszcze.

W wyniku ich działalności liście będą usychać, roślina będzie rosła wolniej i dawała mniej plonów. Może to być mylone z objawami niedożywienia, poza którymi można zaobserwować na roślinie także białą substancję przypominającą pleśń lub bawełnę. Produkowana jest przez larwy tych pluskwiaków.

Jak wyglądają skoczki fulgorokształtne?

Dorosłe osobniki mogą wyglądać bardzo różnie, ze względu na liczbę ponad dwunastu tysięcy gatunków występujących na świecie. Najczęściej są zielone o kształcie przypominającym mały liść. Występują także brązowe, szare, czarne, różowe, beżowe, niebieskie oraz w różnych innych, czasem niespotykanych, kolorach i wzorach.

szary owad w kształcie liścia (skoczek) na łodydze rośliny — *Metcalfa pruinosa, Zdjęcie: Didier Descouen, CC BY-SA 4.0*

biały owad zostawiający szary nalot na roślinie — *Metcalfa pruinosa, Zdjęcie: Didier Descouen, CC BY-SA 4.0*

biały bawełniany nalot na roślinie będący larwą metcalfa pruinosa — *Larwa Metcalfa pruinosa Zdjęcie: B eatriz Moisset, CC BY-SA 4.0*

szary owad w kształcie liścia (skoczek) na liściu konopi — *Zdjęcie: Whitney Cranshaw, Colorado State University, Bugwood.org, CC BY 3.0 US.*

Larwy fulgorokształtnych na spodniej stronie liścia — *Zdjęcie: Whitney Cranshaw, Colorado State University, Bugwood.org, CC BY 3.0 US.*

Skoczkowate (leafhoppers)

Czym są i jakie szkody powodują skoczkowate (leafhoppers)?

Skoczkowate, zwane także bezrąbkowatymi, to najliczniejsza spośród rodzin pluskwiaków. Zawiera w sobie ponad 22 tysiące gatunków. Żywią się poprzez wysysanie soków z roślin. Uszkadzają rośliny przez odbieranie im pokarmu, chlorofilu, ale także poprzez przenoszenie chorób. Wzrost konopi jest wówczas zahamowany, liście zwijają się i usychają. Skoczkowate składają jaja wewnątrz tkanek roślin, w związku z czym trudno jest się ich pozbyć.

Na liściach zostawiają brązowe lub żółte plamki. Są bardziej aktywne w środowiskach o niskiej wilgotności, chętniej wtedy pozyskują wodę z roślin.

Jak wyglądają skoczkowate?

Osobniki z tej rodziny są niewielkie, zwykle osiągają do 1,5 cm długości. Występują w różnych, niekiedy jaskrawych, kolorach. Często znacząco różnią się od siebie wyglądem. Nie ma jednak potrzeby identyfikować konkretnych gatunków, ponieważ metody ich zwalczania są takie same dla całej rodziny.

Zdjęcia: Whitney Cranshaw, Colorado State University, Bugwood.org, CC BY 3.0 US.

Jak się pozbyć skocznych pluskwiaków z upraw?

Obserwacja – w przypadku każdej infekcji ważne jest szybkie rozpoznanie problemu. Nie tylko dlatego, że niekontrolowana inwazja wysysa soki z rośliny i je osłabia, ale też dlatego, że czas pozwala owadom się rozmnożyć, w związku z czym trudniej będzie się ich pozbyć. Kiedy już je zauważymy, mamy kilka opcji.

Naturalni wrogowie szkodników – pożyteczne owady, które zabijają pluskwiaki, a nie stanowią zagrożenia dla hodowanych roślin. W tym przypadku będą to biedronki, niektóre pasożytnicze osy, modliszki lub owady z rodziny złotookowate. Z tych ostatnich, w sprzedaży dostępne są np. żyjący przedstawiciele gatunku Chrysoperla rufilabris (Green Lacewing), które pomogą pozostałym środkom w uporaniu się z infekcją. Nie ma problemu z nabyciem również biedronek. Nie zawsze wystarczą do zwalczenia plagi, ale z pewnością zwiększą skuteczność pozostałych metod.

Stosuje się także opryski:

Mydła ogrodnicze potasowe – nie szkodzą roślinom ani pożytecznym organizmom obecnym w hodowli. Nie utrzymują się długo na roślinach i często trzeba ponawiać aplikację. Niestety pąki przejmują ich nieprzyjemny smak, dlatego należy unikać pokrywania ich podczas stosowania.

Olej z wyciskanych na zimno nasion miodli indyjskiej (olej neem) – również skuteczny, także w przypadku wielu innych szkodników. Jest w pełni bezpieczny, zarówno dla ludzi jak i rośliny. Niestety również ma wyrazisty smak, który może oddać pąkom. Trzeba się wobec tego postarać, aby aplikować go w taki sposób, żeby nie miał z nimi kontaktu.

Spinosad – organiczny środek przeciwko owadom, który pozostaje bezpieczny dla rośliny, zwierząt i ludzi. Powstaje na skutek fermentacji bakterii glebowych Saccharopolyspora spinosa (Actinomycetes). Poza bezpieczeństwem, zaletą jego stosowania jest to, że przeciwdziała on także innym szkodnikom zagrażające konopiom: gąsienicom, mszycom, roztoczom czy wciornastkom. Jego największa wada to toksyczność dla pszczół. Z tego powodu jest zakazany w niektórych krajach. Używany po zmroku minimalizuje ryzyko szkodliwości dla tych pożytecznych owadów.

Pyretryna – alkaloid o skomplikowanej strukturze występujący w koszyczkach kwiatowych roślin, np. złocienia dalmatyńskiego. Jego właściwości owadobójcze znane są już od XIX wieku. Istnieją na rynku także pryretroidy – syntetyczne analogi i pochodne pyretryny. Poza zabijaniem owadów, również je odstraszają. Dodatkową zaletą jest to, że wystarcza ich stosunkowo niewielka dawka. Wadą jest, podobnie jak w przypadku spinosadu, szkodliwość dla pszczół.

UWAGA!

Uprawa konopi indyjskich (marihuany) jest w Polsce zabroniona i nielegalna. Mówi o tym ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku.

Art. 63. [Nielegalna uprawa maku, konopi lub krzewu koki]

Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, konopie, z wyjątkiem konopi włóknistych, lub krzew koki, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Tej samej karze podlega, kto, wbrew przepisom ustawy, zbiera mleczko makowe, opium, słomę makową, liście koki, żywicę lub ziele konopi innych niż włókniste.
Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest uprawa mogąca dostarczyć znacznej ilości słomy makowej, liści koki, żywicy lub ziela konopi innych niż włókniste, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Polskie prawo nie zabrania posiadania nasion konopi indyjskich, ale zakazuje uprawy, czyli kiełkowania i wysadzania nasion do ziemi co skutkować może wytworzeniem ziela konopi innych niż włókniste (przekraczające limit THC 0,3%).

Materiały publikowane w serwisie Hemplo.pl stanowią jedynie zbiór informacji o konopiach. Nie promujemy i nie zachęcamy do uprawy konopi innych niż włókniste. Nie stosując się do obowiązujących wymogów prawa, podlegasz karze pozbawienia wolności do lat 8.

Skoczne pluskwiaki w uprawie marihuany – zwalczanie i zapobieganie